Өрт – әрдайым күтпеген және қауіпті жағдай. Бірақ сіз дұрыс әрекет ету тәртібін білсеңіз, өз өміріңізді және жақындарыңызды аман алып қалуға болады. Төменде төтенше жағдайда дұрыс әрекет етуге көмектесетін нақты әрі қарапайым кеңестер берілген.
Ең алдымен сабыр сақтауға тырысыңыз. Дүрбелең — дұрыс шешім қабылдауға кедергі келтіреді. Терең тыныс алыңыз да, нақты жоспармен әрекет етіңіз.
Өрт шыққанын байқаған сәтте бірден өрт сөндіру қызметіне қоңырау шалыңыз. 101 немесе 112 нөмірін теріп, диспетчерге нақты мекенжайды (қала, көше, үй, қабат) айтып беріңіз. Не жанып жатқанын (мысалы, пәтер, электр сымдары, техника) және іште адамдар бар-жоғын міндетті түрде хабарлаңыз. Бұл ақпарат құтқарушылардың тез әрекет етуіне көмектеседі.
Жағдайды бағалаңыз: егер өрт шағын болса және өмірге қауіп төндірмесе, оны өзіңіз сөндіруге тырысыңыз. Өрт сөндіргішті, суды немесе тығыз матаны пайдаланыңыз. Алайда абай болыңыз — егер электр құрылғысы немесе май жанса, су құюға болмайды! Бұл ток соғуына немесе жарылысқа алып келуі мүмкін.
Егер жалынды сөндіру мүмкін болмаса, дереу эвакуация жасаңыз. Есіктерді жауып шығыңыз (бірақ кілтпен құлыптамаңыз) — бұл оттың таралуын баяулатады. Лифтпен түсуге болмайды — тек баспалдақты пайдаланыңыз. Балаларға, қарттарға және мүмкіндігі шектеулі адамдарға көмектесіңіз.
Есіңізде болсын: өрт кезінде адамдар көбіне оттан емес, түтіннен уланудан қаза табады. Мұрын мен ауызды дымқыл шүберекпен жабыңыз, еденге жақын жүріңіз немесе еңбектеп қозғалыңыз — төменгі деңгейде түтін азырақ болады. Егер дәліз түтінге толып, шығу мүмкін болмаса — пәтерде қалып, терезеге барып көмек күтіңіз. Терезеден жарықпен, мата бұлғап немесе дауыс шығарып белгі беріңіз. Екінші қабаттан жоғары болсаңыз — терезеден секіруге болмайды, құтқарушылардың келуін күтіңіз.
Өрт сөнген соң, құтқарушылар рұқсат бермейінше ғимаратқа қайта кірмеңіз. Жағдайыңыз жақсы болса да, міндетті түрде медициналық тексеруден өтіңіз — көмірқышқыл газымен улану белгілері кейінірек байқалуы мүмкін. Балалар мен қарттарға психологиялық қолдау көрсетіңіз — олар стреске әлдеқайда сезімтал келеді.
Алдын ала дайындық та өте маңызды. Үйде жарамды өрт сөндіргіш болуы тиіс және эвакуация жоспары көзге көрінетін жерде ілулі тұрғаны жөн. Түтінге қарсы дабыл орнатыңыз — ол өрттің алғашқы белгілерін уақытында ескертіп, апаттың алдын алуы мүмкін. Отбасы мүшелерімен жылына кемінде бір рет өрт кезінде не істеу керектігін жаттықтырыңыз — бұл төтенше жағдайда абдырап қалмауға көмектеседі.
Дайындық пен дұрыс әрекет ету тәртібін білу — қауіпсіздігіңіздің кепілі.