Ақмола облысындағы әкімдер форумы өңірлерді басқарудың жаңа талаптарын айқындады
Ақмола облысында алғаш рет өткен барлық деңгейдегі әкімдердің форумы өңірлердің жұмысын айқындайтын мәселелерді талқылауға арналған ашық алаңға айналды. Іс-шара ауылдық, аудандық және облыстық жергілікті басқару органдарының буындарын жинап, жеке көрсеткіштерді емес, жергілікті басқарудың жалпы функционалын бағалауға мүмкіндік берді. Өткізілген жыл өңір үшін тек экономикалық өсім кезеңі ғана емес, жергілікті басқару жүйесінің жаңа талаптарға бейімделу қабілетін тексерген уақыт болды.
Өңірде жыл ішінде экономиканың барлық негізгі көрсеткіштері өсті, ауыл шаруашылығы рекордтық нәтижелер көрсетті. Облыста астық пен майлы дақылдардың мол түсімі жиналды, индустриялық жобалар іске қосылуда, қайта өңдеу кеңеюде, агросектор цифрландырылуда, реновация бағдарламалары жүзеге асуда, «Ауыл аманаты» аясында ауылдарды қолдау жұмыстары жүріп жатыр. Сондықтан форумда осы шешімдердің ауылдар мен аудандар деңгейінде қалай жұмыс істейтіні талқыланды.
«Есептілікке сүйенуге болмайды, себебі ол адамдардың мәселесін шешпейді. Халықтың әл-ауқатын арттыру – ең маңызды міндет. Ауыл шаруашылығы – біздің стратегиялық ресурсымыз. АӨК саласында терең өңделген өнім өндірісіне бағыт алдық. Облыста ірі цифрлық шешімдер енгізілді: 49 «ақылды» ферма жұмыс істейді. Үш миллион гектардан астам, яғни өңірдегі барлық ауыл шаруашылығы жерлерінің жартысынан көбі цифрландырылды. Келесі қадам – алдағы жылы облыс ауыл шаруашылығына жасанды интеллект енгізу бойынша көшбасшы болуы тиіс», – деп атап өтті облыс әкімі Марат Ахметжанов.
Форумда ауыл шаруашылығы экономиканың негізгі драйверлерінің бірі ретінде қаралды. Мысал ретінде Ерейментауда жүзеге асырылып жатқан якорлық жоба көрсетілді – бірнеше мың бас қалмақ тұқымды ірі қараға арналған репродуктивтік кешен мен бордақылау алаңы құрылуда. Инвестициялар көлемі миллиардтаған теңгемен есептеледі, 200-ден астам жұмыс орны құрылады.
Сонымен қатар шағын ауылдардағы ұлттық жобалардың орындалуы да талқыланды. Мысал ретінде Зеренді ауданының Айдабол ауылында «Ауыл аманаты» бағдарламасының іске асуы аталды.
«Біз ауылда СПК құрып, жеке қосалқы шаруашылықтарды ет бағытындағы мал шаруашылығын дамытуға тартудамыз. Қазір екі СПК жұмыс істейді, қосымша үш СПК құрудамыз, бұл 15 жаңа жұмыс орнын ашады. Кәсіпорындардан түсетін салық ауылда қалады, табыс артады. Оны жол салу, абаттандыру, инженерлік желілерді жаңғыртуға жұмсауды жоспарлап отырмыз», – деп өз тәжірибесімен Айдабол ауылының әкімі Николай Водовозов бөлісті.
Форумда ең шағын елді мекендердің проблемалары да ұжымдық талқылаудан өтті. Биыл төрт облыстың жиынтық нәтижесіне тең дәнді дақылдар жинаған Жарқайың ауданының аудан және ауыл әкімдеріне несие қаражатын дайындау және қайтару жұмысын күшейту тапсырылды, әйтпесе рекордтық нәтиже бюджет үшін тәуекелге айналады.
Форумда Көкшетау қаласында және төрт ауданда жүзеге асырылып жатқан реновация бағдарламасына жеке назар аударылды. Ескі үйлерді жаңаларымен ауыстыру бойынша жобалар жасалып, қатысушыларға пайдалануға болатын жұмыс істейтін модель ретінде ұсынылды.
Сонымен қатар сын-ескертулер де айтылды. Бұланды ауданына қазірден бастап су тасқыны кезеңіне дайындалу тапсырылды. Міндет нақты қойылды: салдарымен емес, су тасқынын болдырмаумен айналысу. Бұл инженерлік инфрақұрылым мен жоспарлауға деген көзқарасты өзгертеді. Бұл үшін өңірде цифрлық шешімдер қолданылуда.
«Цифрландыру және архивтер басқармасы «Қазақтелеком» АҚ-мен бірлесіп, ТКШ, абаттандыру, төтенше жағдайлардың алдын алу, соның ішінде су тасқынын болжау үшін «Біртұтас дрондар инфрақұрылымы» жобасын іске асыруда. Қыста дрондар арқылы жылу шығыны анықталады, рейдтер заңсыз қоқыс қалдықтарын табуға көмектеседі. Көкшетауда осындай тәсілмен заңсыз құрылыс жүргізудің екі фактісі анықталды», – деді Digital Aqmola орталығының бас маманы Сауле Сембаева.
Цифрландыру дрондармен шектелмейді. Барлық мектептер интернетке қосылған, байланыс базалық станциялары жаңғыртылды, ауылдарды сымды интернетке қосу бойынша келісімдер жасалды, алыс ауылдар үшін аса маңызды тікелей спутниктік сигналды смартфондарға беру технологиясы пилоттық режимде іске қосылуда.
Форумның жеке тақырыбы – төртінші деңгейдегі бюджеттердің дербестігін арттыру.
«Түсімдерді көбейту және трансферттерге тәуелділікті төмендету – әр округ әкімінің маңызды міндеті. Астрахан, Жалтыр, Балкашино ауылдық округтері, Жолымбет және Бурабай кенттері, Щучинск, Атбасар және Макинск қалаларын өзін-өзі қамтамасыз ете алатын деп есептеуге болады. Олар аудандық бюджетке 908 млн теңгеден астам қаржы аударды», – деді Марат Ахметжанов.
Экономикалық блок индустриялық аймақтар мен инвестициялау мәселелерімен толықты. Аршалы ауданындағы индустриялық аймақта жүздеген миллиард теңгенің жобалар портфелі қалыптасуда, мыңдаған жұмыс орны ашылуы мүмкін. Көкшетау мен Степногорск өңдеу, машина жасау және тамақ өнеркәсібіне арналған алаңдарын дамытып жатыр.
Форум панельдік сессиялармен жалғасты, онда әкімдер цифрландыру, бюджет жоспарлаудағы жаңа тәсілдер, АӨК дамуының перспективалары, инвестициялар тарту және басқа да мәселелерді кеңінен талқылады.