Жұмыспен қамту

Жұмыспен қамту
Жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шаралары
Кәсіби білім
Қазақстан Республикасының азаматтары және жұмыссыздар қатарынан үміткерлер екі жылда бір рет кәсіптік оқуға құқылы.
Кәсіптік оқыту кәсіптік даярлауды, қайта даярлауды және біліктілігін арттыруды қамтиды және жүзеге асырылады:
1) техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында, Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы заңнамасына сәйкес білім беру қызметіне құқығы бар жұмыс берушілері бар оқу орталықтарында білім беру ұйымдары ретінде) немесе жұмыс берушінің өтініші бойынша жұмыс берушінің жұмыс орнында;
2) сұранысқа ие кәсіптер тізбесіне сәйкес Электрондық еңбек биржасында.
Кәсіптік оқытуды ұйымдастыру және қаржыландыру тәртібін уәкілетті мемлекеттік орган айқындайды.
Кәсіптік оқытуға жолдаманы мансап орталығы береді, егер:
1) қажетті кәсіби біліктіліктің болмауына байланысты лайықты жұмыс табу мүмкін емес;
2) кәсіптік дағдыларға сәйкес келетін жұмыстың болмауына байланысты кәсіпті (мамандықты), кәсіпті өзгерту қажет;
3) бұрынғы мамандығы бойынша жұмысты орындау қабілеті жойылған.
Оқуын дәлелді себептерсіз өз бетінше тоқтатқан адамдар жұмыссыз ретінде қайта тіркелген күннен бастап күнтізбелік бір жылдан кейін, бірақ бір реттен жиі емес оқуға қайтарылуы мүмкін.

Кәсіпкерлік бастаманы ынталандыру
Уәкілетті мемлекеттік орган айқындайтын жеке тұлғалардың жекелеген санаттары кәсіпкерлік бастаманы ынталандыру жөніндегі қызметтерді алуға құқылы.
Кәсіпкерлік бастамаға жәрдемдесу:
1) кәсіпкерлік негіздеріне оқыту;
2) жаңа бизнес-идеяларды іске асыру үшін тегін гранттар беру;
3) қайтарымды негізде микрокредит.
Кәсіпкерлік бастаманы ынталандыру жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру және қаржыландыру тәртібін уәкілетті мемлекеттік орган айқындайды.

Субсидияланатын жұмыс орындарын ұйымдастыру
Жеңілдетілген жұмыс орындарына жұмысқа орналасу құқығына жалпы білім беретін мектептерде бос уақытында денсаулыққа зиян келтірмейтін және оқу процесін бұзбайтын жұмыстарға қатысатын жұмыссыздар, студенттер мен жоғары сынып оқушылары ие.
Жұмыс беруші мансап орталығымен шарт негізінде субсидияланатын жұмыс орындарын құрады, олардың құрылуы тұрақты жұмыс орындарына бос жұмыс орындарына пайдаланылуы мүмкін емес.
Ауыр жұмыстарда, еңбек жағдайлары зиянды және (немесе) қауіпті жұмыстарда субсидияланатын жұмыс орындары құрылмайды.
Жұмыс беруші мен еңбек ұтқырлығы орталығы арасындағы субсидияланатын жұмыс орындарын ұйымдастыру туралы шарт Электрондық еңбек биржасы арқылы жасалады.
Субсидияланатын жұмыс орындары алынған кәсіп (мамандық) бойынша бастапқы жұмыс тәжірибесін алуға немесе бар еңбек дағдыларын сақтауға көмектесу үшін ұйымдастырылады.
Еңбек ұтқырлығы орталығы:
1) субсидияланатын жұмыс орындарын ұйымдастыруға сұраныс пен ұсынысты айқындайды;
2) субсидияланатын жұмыс орындарын құруға өтінім берген ұйымдардың тізбесін және ұйымдастырылатын жұмыс орындарының санын бекітеді.
Субсидияланатын жұмыстарға жіберуге осы баптың 1-тармағында көрсетілген адамдардың денсаулық жағдайы, жасы, кәсіптік және өзге де жеке ерекшеліктері ескеріле отырып, олардың келісімімен ғана жол беріледі.
Егер осы баптың 1-тармағында көрсетілген адам он сегіз жасқа толмаған болса, оны субсидияланатын жұмыстарға жіберуге оның заңды өкілдерінің келісімімен жол беріледі.
Жеңілдетілетін жұмыс орындарында жұмысын дәлелді себептерсіз өз еркімен тоқтатқан адамдар жұмыссыз ретінде есептен шығарылады және жұмыссыз ретінде қайта тіркелген күннен бастап үш ай өткен соң ғана жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шараларына қайта қатыса алады.
Субсидияланатын жұмыс орындарына жұмысқа орналасқан адамдарға Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасы қолданылады.
Субсидияланатын жұмыс орындарының тiзбесiн, субсидияланатын жұмыс орындарына жұмысқа орналасқан адамдарға қойылатын талаптарды, олардың жалақысын субсидиялау мөлшерiн және шарттарын Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды.
Субсидияланатын жұмыс орындарын ұйымдастыру және субсидияланатын жұмыс орындарына жұмысқа орналасқан адамдардың еңбекақысын субсидиялау тәртібін уәкілетті мемлекеттік орган айқындайды.

Жұмыс күшінің ұтқырлығын жақсарту үшін ерікті қоныс аударуға жәрдемдесу
Жұмыс іздеушілер және/немесе жұмыссыздар, кандидаттар және жұмыс берушілер жұмыс күшінің ұтқырлығын арттыру мақсатында ерікті түрде қоныс аударуға жәрдемдесу шараларына қатысуға құқылы.
Жаңа тұрғылықты жерге өз еркімен қоныс аударудың басым құқығын мыналар пайдаланады:
1) он алты жастан жиырма үш жасқа дейінгі жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдарының оқушылары мен түлектері;
2) орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының түлектері;
3) жұмыс беруші – заңды тұлғаның таратылуына не жұмыс беруші – жеке тұлға қызметінің тоқтатылуына, қызметкерлер санының немесе штатының қысқаруына, өндірілген өнім көлемінің, орындалатын жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің азаюына байланысты босатылған адамдар; жұмыс берушінің экономикалық жағдайының нашарлауына әкелді.
Еңбек ұтқырлық орталықтары жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету үшін адамдарды жаңа тұрғылықты жеріне ерікті түрде көшіруге жәрдемдеседі:
1) бір облыс шегінде – экономикалық әлеуеті төмен ауылдардан ауылдық елді мекендерге, моноқалаларға, экономикалық даму әлеуеті жоғары аудандық (облыстық) маңызы бар қалаларға;
2) Қазақстан Республикасының халықтың көші-қоны саласындағы заңнамасына сәйкес көшіп-қонушыларды және кандидаттарды қабылдауға арналған өңірлік квоталар шегінде ерікті қоныс аударуды көздейтін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған өңірлерге.
Өз еркімен қоныстанған адамдарды мемлекеттік қолдау мыналарды қамтиды:
1) жұмыс берушінің қаражаты есебінен жұмыскерді көшіру жүзеге асырылатын жағдайларды қоспағанда, жеке тұлғаларға және олардың отбасы мүшелеріне материалдық көмек көрсету;
2) жұмыс беруші қызметкерге тұрғын үй-жай беретін жағдайларды қоспағанда, қызметтік тұрғын үй немесе жатақханадағы бөлмелер беру;
3) жұмыс берушіге қажеттілік болған кезде кәсіптік оқыту;
4) жаңа тұрғылықты жері бойынша жұмысқа орналасуға және кәсіпкерлік бастамаға жәрдемдесу;
5) еңбек ресурстарының ұтқырлығын арттыру бойынша ерікті қоныс аудару шараларына қатысатын жұмыс берушілермен жұмысқа орналасуға субсидиялар бере отырып, жұмысқа орналасуға жәрдемдесу.
Еңбек ресурстарының ұтқырлығы орталығы өз еркімен қоныс аударуға қатысушы тараптармен уәкілетті мемлекеттік орган бекіткен нысан бойынша әлеуметтік келісімшарт жасасады.
Жұмыс күшінің ұтқырлығын арттыру мақсатында адамдарды өз еркімен көшіру тәртібін уәкілетті мемлекеттік орган айқындайды.