2021 жылдың қорытындысы бойынша Ақмола облысының Табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының қызметі туралы анықтама

2021 жылдың қорытындысы бойынша Ақмола облысының табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының қызметі туралы

АНЫҚТАМА

 

 

Орман шаруашылығы

 

Облыстық әкімдікке ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік орман қорының ауданы 405,4 мың га құрайды, оның ішінде орманмен жабылған 224,9 мың га. Табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу жедел басқармасында Ақмола облысының 6 ауданы мен 2 қаласының әкімшілік аумақтарында шоғырланған 13 орман шаруашылығы мекемесі бар. Орман шаруашылығы қызметкерлерінің штат саны 516 адамды құрайды.

 

Орманды қалпына келтіру

Мемлекет басшысының 2020 жылғы 1 қыркүйектегі Қазақстан халқына орман қорында бес жыл ішінде 2 млрд.-тан астам ағаш отырғызуға қатысты Жолдауын орындау үшін Ақмола облысында 2021-2025 жылдарға 24,5 мың га алаңға 150 млн. дана қылқан жапырақты және жапырақты ағаш көшеттерін отырғызу жоспарланған.

2021 жылдың көктемінде Ақмола облысының табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасына ведомствалық бағынысты орман шаруашылығы мекемелері жоспар бойынша 970 га (сату 141%), 1370 га алаңда орман отырғызу жұмыстарын жүргізді. Ағаш отырғызу жұмыстары кезінде барлығы 7,6 млн.дана ағаш отырғызылды, жоспар бойынша 6,9 млн. дана ағаш отырғызылды. Ағаштарды отырғызу және толықтыру бойынша Жылдың барлық жоспарлы көрсеткіштері орындалды. 2022 жылға 1280 га алаңда 9,3 млн. дана ағаш отырғызу жоспарлануда.

Өңірді ауқымды көгалдандыру бойынша қойылған міндеттерді орындау шеңберінде 2021 жылы облыстық бюджет есебінен орман шаруашылығы мекемелеріне 300 млн.теңгеден астам сомаға 20 бірлік трактор және 39 бірлік тіркемелі, аспалы және өртке қарсы жабдық сатып алынды.

- 80,2 млн. теңге сомасына орман екпелерін құру үшін 17,6 мың га алаңда топырақ-іздестіру жұмыстары жүргізілді,

оның ішінде: Щучье-Бурабай курорттық аймағының табиғи ормандарын «Нұр-Сұлтан-Щучинск» автожолының бойындағы Нұр–Сұлтан қаласының жасыл белдеуінің жасанды екпелерімен біріктіру шеңберінде 2,5 мың га,

Мемлекеттік орман қорының ормансыз алқаптарында 10,8 мың га,

Мемлекеттік орман қорының ормансыз алқаптарында 1,6 мың га,

Облыстық және аудандық маңызы бар жолдар бойында 2,5 мың га,

Елді мекендерде және су айдындардың жағасында 0,2 мың га.

Келесі жылдары ағаш отырғызу үшін отырғызу материалымен қамтамасыз ету мақсатында отырғызу материалын өсіру көлемін ұлғайту бойынша жұмыстар жүргізілуде. Орман шаруашылығы мекемелерінде жалпы алаңы 171 га 11 орман питомнигі (4 тұрақты және 7 уақытша) бар, отырғызу материалын өсіру көлемінің ұлғаюына байланысты жалпы алаңы 86 га, сомасы 60,0 млн.теңге болатын 2 жаңа тұрақты орман питомниктерін салу үшін жобалау-сметалық құжаттама әзірленді. Сонымен қатар, орман шаруашылығы мекемелері уақытша питомниктердің аумағын кеңейту және ұлғайту бойынша жұмыстар жүргізді.

Кешенді жоспарды орындау мақсатында барлық орман шаруашылығы мекемелеріне орман тұқымдарын жинау мен дайындауға, отырғызу материалдарын өсіруге, отырғызу алаңын ұлғайтуға және күтім жұмыстарын жүргізуге облыстық бюджеттен қосымша 113 млн.теңге бөлінді.

Жазғы-күзгі кезеңде орман шаруашылығы мекемелері жапырақты тұқымдықтардың орман тұқымдарын (10 тоннадан астам) жинау мен дайындауды, орман питомниктерде жиналған тұқымдарды себуді және өсірілетін көшет материалына күтім жасау жұмыстарын жүргізді.

Қазіргі уақытта орман шаруашылығы мекемелері қарағай бүршігін жинауды және өңдеуді жүргізуде (жоспардың 185 тоннасынан 156 тоннадан астамы жиналды).

 

Астананың жасыл белдеуін Ақмола облысы Ақкөл ауданының және Щучье-Бурабай курорттық аймағының ормандарымен қосу бойынша

         Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Шортанды кентінен Щучинск қаласына дейінгі Астана-Щучинск автотрассасының бойында қорғаныштық орман екпелерін отырғызу жөніндегі тапсырмасына сәйкес жұмыс 2009 жылдан бастап жүргізілуде.

2012 жылы Астана – Щучинск автотрассасының бойында Шортанды, Ақкөл, Бұланды және Бурабай аудандары жерлерінде жолдың екі жағынан ені 110 км, ені 500 метр, 1828,7 га алқапта орман дақылдары отырғызылды.

Бұл екпелер бүгінгі күні орманмен қамтылған алқапқа көшірілді.

         Бірінші кезең аяқталды. Қазіргі уақытта орман екпелерін өрттен және заңсыз кесуден қорғау жұмыстары жүзеге асырылуда.

         Астанамыздың жасыл белдеуін Ақмола облысы Ақкөл ауданы мен Щучье-Бурабай курорттық аймағының ормандарымен байланыстыру бойынша жұмыстың екінші кезеңі басталды. Біз ауданы 1000 га аз жарамды учаскелерді қосымша тексердік, оның ішінде отырғызуға жарамды алаң 746,8 га құрады (Үрімқай ОШМ – 103,9 га, Отрадное ОШМ – 281,2 га, «Ақкөл» ОШМ -152,4 га, Кеңес  ОШМ - 209,3 га).     

2014 жылы жобалық-сметалық құжаттама әзірленді.

Жер учаскелері алынып, жоғарыда аталған орман шаруашылығы мекемелеріне берілді. Шекараларды нақтылы шығару бойынша жұмыстар жүргізілді және мемлекеттік актілер дайындалды.

2016-2017 жылдары 2 жылдық қара жұп жүйесі бойынша топырақ өңдеу жүргізілді.

2018 жылы барлық агротехникалық талаптар мен мерзімдерді сақтай отырып, Астана – Щучинск автотрассасының бойында 747 га алаңға 1857,7 мың дана орман дақылдарын отырғызу жүргізілді.

2019 жылы 270,4 млн.теңге сомасына орман екпелерін толықтыру, 2 жылдық көшет саны 464 мың дана отырғызу материалын сатып алу және екпелерді күтіп-баптау жұмыстары орындалды.

2020 жылы 2018 жылғы екпелерге механикаландырылған және қолмен күтім жасалды.

Елбасының осы бағыттағы жұмысты жалғастыруға қатысты тапсырмасын орындау үшін, елорданың жасыл белдеуін Ақмола облысы Ақкөл ауданы мен Щучье-Бурабай курорттық аймағының ормандарымен байланыстыру жөніндегі жұмыстардың 3 кезеңін өткізу шеңберінде 2021 жылы топырақ-іздестіру және жобалау жұмыстары жүргізілді. Нұр-Сұлтан – Щучинск трассасының бойындағы жалпы ауданы 2 500 га жер учаскелері тексерілді.

 

Табиғат қорғау бағдарламаларын іске асыру

 

Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шараларды жүргізуге 2021 жылы 3 млрд.790 млн. теңге бөлінді.

Табиғатты қорғау шаралары келесі басым бағыттар бойынша жүргізілді:

1. «Қылшақты өзенін Қопа көлінен Ғабдуллин көшесіне дейін салу, абаттандыру және тазалау» жобасын іске асыру бойынша жұмыстар аяқталды (5-ші учаске), жұмыстар осы жылдың жазында аяқталды. Жалпы сомасы 889 млн. теңге 881 метр өзен арнасының бойымен тазалау бойынша жұмыстар жүргізілді.

Велосипед және жаяу жүргіншілер жолдары, қарау алаңдары жайластырылды, орындықтар орнатылды, өзен бойында көгалдандыру және жарықтандыру жүргізілді. "Мечта" СҮ ауданында амфитеатр салынды.

Сонымен қатар, "Үйір жылқы" және "Ғашықтар алаңы" сияқты мүсіндік туындылар орнатылды.

2022 жылы 4 учаскеде жұмыстар жоспарланған.

2. "Ақмола облысы Целиноград ауданы Қажымұқан ауылына айналма автожолдан Есіл өзенінің арнасын тереңдету, түзету және кеңейту" жобасы бойынша жұмыстар басталды. (Жобаны іске асырудың жалпы құны 7,4 млрд. теңгені құрайды). Қаржы қаражаты ҚР Үкіметінің резервінен бөлінді (2021 жылға 3,1 млрд.теңге бөлінді).

Жобаның мақсаты-Есіл өзені бассейнінің тасқын суларын қауіпсіз өткізу, Нұр-сұлтан қаласы мен жақын маңдағы елді мекендерді (Қажымұқан ауылы, Талапкер ауылы, Нұраесіл ауылы, Раздольное ауылы) су басу қаупін азайту.

Ұзындығы 8,5 учаскеде түбін тереңдету және түзету бойынша 2021 жылға жоспарланған жұмыстар толық көлемде орындалды.

Қазіргі уақытта жұмыстар тоқтатылған жоқ, Есіл өзенін түзету мердігерлік ұйымның меншікті және қарыз қаражаты есебінен жалғасуда.

Қатты тұрмыстық қалдықтар полигондары

 

Бүгінгі күні Ақмола облысының аумағында 130 ҚТҚ полигоны бар (жер актісі бар), оның ішінде 24 ҚТҚ полигонында рұқсат беру құжаттары бар. Осылайша, экологиялық талаптар мен Санитариялық қағидаларға сәйкес келетін қатты тұрмыстық қалдықтарды орналастыру объектілерінің үлесі (оларды орналастыру орындарының жалпы санынан) 18,5% - ды құрайды.

Ақкөл, Аршалы, Бурабай, Егіндікөл, Зеренді, Қорғалжын, Целиноград аудандарында және Көкшетау қаласында бірде-бір заңдастырылған ҚТҚ полигоны жоқ.

Полигондарды заңдастыру бойынша ең жақсы жағдай Жақсы ауданында – 8 полигон, Атбасар ауданында – 3 полигон және Есіл ауданында – 4 полигон байқалады.

Басқарма облыстың 6 өңірінде: Ақкөл, Аршалы, Бурабай, Зеренді, Қорғалжын және Целиноград аудандарында 56 млн.теңге сомасына ҚТҚ полигондарын салудың 7 ТЭН жобасын әзірледі.

Бурабай ауданының ҚТҚ полигонының ТЭН-іне мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысы алынды. Қазіргі уақытта ЖСҚ әзірлеу бойынша конкурстық рәсімдер жүргізілуде (әзірлеу сомасы 67,1 млн.теңге).

Целиноград ауданы бойынша аудан әкімдігі бөлген жер учаскелері (Қабанбай батыр және Софиевка ауылдарында) Нұр-сұлтан қаласының әкімдігімен келіспеген (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 8 қарашадағы № 726 қаулысымен бекітілген Астана агломерациясын аумақтық дамытудың өңіраралық схемасына сәйкес, мұндай объектілерді орналастыру Нұр-сұлтан қаласының әкімдігімен келісіледі). Аудан әкімдігімен жаңа жер телімдері анықталған жоқ.

Полигондар құрылысының ТЭН-інің барлық жобалары 2022 жылы Экологиялық мемлекеттік сараптамадан өтетін болады.

Сондай-ақ, Бурабай ауданының Щучинск қаласында 6 347 мың теңге сомаға ескі ҚТҚ полигонын рекультивациялаудың ТЭН-і әзірленді (мемлекеттік сараптамадан өту 2022 жылы).

Қазақстан Республикасының жаңа экологиялық кодексінің енгізілуіне байланысты 2021 жылғы 1 шілдеден бастап ҚТҚ полигондарын жобалауға қойылатын талаптар өзгерді, бұл ретте қоғамдық тыңдаулар өткізу (20 жұмыс күнінен 45 жұмыс күніне дейін), мемлекеттік экологиялық сараптамадан өту (күнтізбелік 30 күннен 100 жұмыс күніне дейін) мерзімдері және ең озық қолжетімді технологияларды қолдану қажеттілігі ұлғайды. Осыған байланысты "Ақмола облысының Көкшетау қаласында қоқыс сұрыптау пункті бар тұрмыстық қатты қалдықтардың жаңа полигонын салу" техникалық-экономикалық негіздемесіне (ТЭН) түзету жүргізілуде (мемлекеттік сараптамадан өту 2022 жылдың II тоқсанында).

Мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысын алғаннан кейін ЖСҚ әзірлеу бойынша конкурстық рәсімдер жүргізіледі.

 

 

Жобаларға мемлекеттік экологиялық сараптама жүргізу, қоршаған ортаға эмиссияға рұқсат беру

 

Облыс бюджетіне 2021 жылдың қорытындысы бойынша қоршаған ортаға эмиссия үшін жалпы сомасы 3 млрд. 575 млн. 718 мың теңге төлемақы түсті (жоспар 3 млрд. 497 млн. теңге немесе орындау 102,2%)

2022 жылы жергілікті бюджетке 3 млрд.742 млн. 720 мың теңге сомасында салық түсімдерінің болжамы күтілуде.

Жануарлар әлемі

Жануарлар дүниесін қорғау бөлімі 2021 жылдың кезеңінде аңшылық және балық шаруашылығы субъектілері берген өтінімдерге сәйкес жануарлар дүниесін аң аулауға және балық аулауға пайдалануға 2456 рұқсат берді, соның нәтижесінде облыс бюджетіне түсімдер сомасы 70 498 600 (жетпіс миллион төрт жүз тоқсан сегіз мың алты жүз) теңгені құрады.

Бүгінгі күні табиғат пайдаланушыларға 160 аңшылық шаруашылықтың 135 аңшылығы жалпы ауданы 10 млн.га бекітіліп берілген, Облыстың резервтік қорында жалпы ауданы 2,1 млн. га 25 аңшылық шаруашылығы бар, Ақмола облысының балық шаруашылығы су айдындарының тізбесінде тұрған 561 балық шаруашылығы су айдынының 405-і табиғат пайдаланушыларға бекітіліп берілген.

Аукцион нысанында шаруашылықтарды аң аулауды бекіту бойынша бір конкурс өткізілді, оның қорытындысы бойынша бюджетке 17 000 000 түсті. теңге.

"Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы" Заңның 40-бабына сәйкес 3 аңшылық шаруашылығы қайта бекітіліп, 5 балық шаруашылығы су айдыны бекітілді (конкурс өткізілмей).

Шарттық міндеттемелерді орындамағаны және оларды жүйелі түрде бұзғаны үшін сот тәртібімен балық шаруашылығын жүргізуге арналған 4 шарт, балық шаруашылығын жүргізуге арналған 11 шарт ерікті түрде бұзылды.

Сондай-ақ, 2021 жылы нақты географиялық координаталарды анықтау мақсатында жануарлардың түрлерін, оның ішінде қандай да бір шаруашылықтың аумағында мекендейтін Қызыл кітапқа енетін жануарлардың түрлерін және олардың қоныс аудару жолдарын көрсете отырып, Ақмола облысының 160 аңшылық шаруашылығын цифрландыру жүргізілді, сондай-ақ алқаптарды паспорттау жүргізілді. қорытындысы бойынша Ақмола облысының "Digital Lake" геоақпараттық жүйесі енгізілді, балық шаруашылығы су айдындарын цифрландыру бойынша ұқсас жұмыс жүргізілді және "Smart Lake" геоақпараттық жүйесі