Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптар

"Газ және газбен жабдықтау туралы" ҚР Заңына сәйкес тұрмыстық баллондарда сұйытылған мұнай газын бөлшек саудада өткізуді газ желісі ұйымдары және газ толтыру пункттерінің иелері жүзеге асырады, олар тұрмыстық баллондардың жарамды техникалық жай-күйін қамтамасыз етуге міндетті.

Бұл ретте тұрмыстық баллондарды сұйытылған мұнай газымен толтыруға газ толтыру пункттері мен газ толтыру станцияларында жол беріледі.

Газ желісі ұйымдары мен газ толтыру пункттерінің иелері:

1) тұрмыстық баллондарда сұйытылған мұнай газын сатып алатын тұтынушыларды абоненттік есепке алуды жүзеге асыруға міндетті;

2) толтырылатын тұрмыстық баллондарды техникалық ақаусыздығына тексеру;

3) тұрмыстық баллондарды газ желісі ұйымының немесе газ толтыру пункті иесінің тауарлық белгісімен таңбалауды жүзеге асыруға міндетті;

4) тұтынушыларға сатылатын әрбір тұрмыстық баллонға кепілдік сапа талонын беруге;

5) газ баллон қондырғыларына авариялық және жоспарлы қызмет көрсетуді қамтамасыз етуге міндетті.

Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптар

Резервуарлық, буландырғыш және топтық баллондық қондырғылар

Топтық баллон қондырғысының құрамында сұйытылған мұнай газына арналған баллондар, тиек арматурасы, газ қысымын реттегіш, рұқсат етілген қысым 15% - дан асқан кезде іске қосылатын, баллонның жарылысын болдырмайтын, Манометрді және жоғары және төмен қысымды құбыржолдарды көрсететін шығару клапаны бар баллон клапаны көзделеді.

Баллонның Нормативтік қызмет ету мерзімін дайындаушы зауыт белгілейді, бірақ 30 жылдан аспайды.

Топтық баллонды қондырғыларды орналастыру ғимараттар мен құрылыстардан қашықтықта немесе осы талаптарға 17-қосымшада көрсетілген терезе және есік ойықтарынан қашықтықта С0 сыныбының отқа төзімділігі III дәрежесінен төмен емес газдандырылатын ғимараттардың қабырғаларында көзделеді.

Қоғамдық немесе өндірістік ғимараттың жанында біреуден артық топтық қондырғыны көздеуге жол берілмейді. Тұрғын үй ғимаратының жанында бір-бірінен кемінде 15 метр қашықтықта үштен аспайтын баллон қондырғысын көздеуге жол беріледі.

Жеке баллонды қондырғылар ғимараттың сыртында да, ішінде де көзделеді. Баллондарды екі қабаттан аспайтын тұрғын үй ғимаратының пәтерлеріне (пәтерде бір баллоннан артық емес) орналастыруға жол беріледі. Бұл ретте баллондар міндетті түрде өзінің мақсатына (қолданылу саласына) сәйкес келуі тиіс және баллонның жарылуын болдырмайтын, рұқсат етілген қысым 15% - дан асқан кезде іске қосылатын шығару клапанымен жабдықталуы тиіс.

Қауіпсіздігі жоғары бекіту-реттеу арматурасы бар газбаллонды қондырғыларды биіктігі 5 қабаттан аспайтын тұрғын үй ғимараттарында орналастыруға жол беріледі.

Жеке баллон қондырғылары терезе ойықтарынан кемінде 0,5 метр және бірінші қабаттың есік ойықтарынан 1,0 метр, цоколь және жертөле қабаттарының есік және терезе ойықтарынан, сондай-ақ кәріз құдықтарынан кемінде 3,0 метр қашықтықта орналастырылады.

Газ баллондары үй-жайларда да, ашық ауада да сақталады, соңғы жағдайда олар атмосфералық жауын-шашыннан және күн сәулесінен қорғалады.

Оттегі және жанғыш газдары бар баллондарды бір үй-жайда қоймада сақтауға жол берілмейді.

Әр цилиндрдің жоғарғы сфералық бөлігінде оқуға оңай келесі мәліметтер қолданылады:

1) дайындаушының тауар белгісі;

2) баллон нөмірі;

3) бос баллонның нақты массасы (килограмм): сыйымдылығы 12 литрге дейін қоса алғанда баллондар үшін – 0,1 килограмға дейінгі дәлдікпен; 12-ден 55 литрге дейін қоса алғанда-0,2 килограмға дейінгі дәлдікпен; сыйымдылығы 55 литрден асатын баллондардың массасы оларды дайындауға МЕМСТ немесе ТШ сәйкес көрсетіледі;

4) дайындалған күні (айы, жылы) және келесі куәландыру жылы;

5)жұмыс қысымы Р, мегапаскаль (шаршы сантиметрге килограмм);

6)сынамалы гидравликалық қысым Рпр, мегапаскаль (шаршы сантиметрге килограмм күш);

7) баллондардың сыйымдылығы, литр: сыйымдылығы 12 литрге дейінгі баллондар үшін-номиналды, сыйымдылығы 12 литрден 55 литрге дейінгі баллондар үшін-0,3 литрге дейінгі дәлдікпен нақты, сыйымдылығы 55 литрден асатын баллондар үшін-оларды дайындауға арналған нормативтік құжаттарға сәйкес;

8) дайындаушының ТББ таңбасы (сыйымдылығы 55 литрден асатын стандартты баллондарды қоспағанда);

9) сыйымдылығы 55 литрден асатын Баллондарға арналған стандарт нөмірі.

Баллондарға белгілер биіктігі кемінде 6 миллиметр, ал Баллондарға

сыйымдылығы 55 литрден асатын баллондарда-кемінде 8 миллиметр. Ацетиленге арналған баллондарды қоспағанда, баллондардың массасы, егер конструкцияда көзделсе, қолданылған бояудың, қалпаққа және табандыққа арналған сақинаның массасын ескере отырып, бірақ вентиль мен қалпақтың массасынсыз көрсетіледі. Сыйымдылығы 5 литрге дейінгі немесе қабырғасының қалыңдығы 5 миллиметрден кем баллондарда паспорттық деректер баллонға дәнекерленген пластинаға қағылуы немесе эмаль немесе майлы бояумен салынуы мүмкін.

Баллондардағы жазулар айналдыра шеңбердің кемінде 1/3 ұзындығына, ал жолақтар бүкіл айналдыра жазылады, бұл ретте сыйымдылығы 12 литрден асатын баллондардағы әріптердің биіктігі – 60 миллиметр, ал жолақтың ені 25 миллиметр. Сыйымдылығы 12 литрге дейінгі баллондардағы жазулар мен жолақтардың өлшемдері баллондардың бүйір бетінің шамасына байланысты анықталады. Үй-жайларда Орнатылатын газы бар баллондар жылыту радиаторлары мен басқа да жылыту аспаптары мен пештерден кемінде 1 метр және ашық отты жылу көздерінен кемінде 5 метр қашықтықта болады. Газ плитасынан (жапсарлас салынғандарын қоспағанда) сұйытылған мұнай газының баллонын кемінде 0,5 метр және жылыту аспаптарынан 1 метр қашықтықта орналастырады. Экран баллон мен жылыту аспабы арасында орнатылған кезде арақашықтықты 0,5 метрге дейін азайтуға жол беріледі. Экран жанбайтын материалдардан дайындалады және баллонды жылыту құралының жылу әсерінен қорғауды қамтамасыз етеді. Сұйытылған мұнай газының баллонын үй-жайдан тыс орнатқан кезде оны көліктің зақымдануынан және 45 0С жоғары қызудан қорғайды.

Сұйытылған мұнай газы баллондарын өндірістік үй - жайларда орнату Цех ішіндегі көліктің зақымдануынан және металл шашырандыларынан, коррозиялық-агрессивті сұйықтықтар мен газдардың әсерінен, сондай-ақ 45 0С жоғары қызудан қорғалған орындарда көзделеді.

Сұйытылған мұнай газы баллондарын орнатуға жол берілмейді:

1) тұрғын бөлмелер мен дәліздерде;

2) цокольдық және жертөле үй-жайларында және шатырларда;

3) Төменде және одан жоғары орналасқан үй-жайларда: тамақтану және сауда орындарында

қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының залдары, аудиториялар мен оқу сыныптары, ғимараттардың көрермен (акт) залдары, аурухана палаталары, басқа да ұқсас Үй-жайлар;

4) табиғи жарығы жоқ үй-жайларда;

5) авариялық шығу жолдарында;

6) ғимараттардың басты қасбеттері жағынан.

Арнайы құрылыста немесе ғимаратқа жапсарлас құрылыста орналастырылған баллон қондырғыларын пайдалануды, олардағы баллондарды ауыстыруды кемінде екі жұмысшы жүргізеді.

Баллондарды Сығылған, сұйытылған және еритін газдармен толтыруды жүргізетін толтыру станциялары осы талаптарға 21-қосымшаға сәйкес нысан бойынша баллондарды толтыруды есепке алу және толтырылған баллондарды бақылау журналын жүргізеді.

Егер станциялардың бірінде баллондарды әртүрлі газдармен толтыру жүргізілсе, онда әрбір газ бойынша толтырудың жеке журналы жүргізіледі.

Баллондарды газбен толтыру газдың қасиеттерін, жергілікті жағдайларды ескере отырып, меншік иесі әзірлеген технологиялық регламенттер бойынша жүргізіледі.

Баллондарды сұйытылған газдармен толтыру осы талаптарға 22-қосымшада көрсетілген нормаларға сәйкес келеді.

Осы кестеде көрсетілмеген газдар үшін толтыру нормасы толтыру станцияларының технологиялық регламенттерімен белгіленеді.

Баллондарды газбен толтыруға жол берілмейді:

1) тағайындалған куәландыру мерзімі аяқталғанда;

2) кеуекті массаны тексеру мерзімі аяқталды;

3) баллон корпусы зақымдалған;

4) вентильдері ақаулы;

5) тиісті бояуы немесе жазбасы болмаса;

6) 0,5 атмосферадан кем емес газдың қалдық қысымы жоқ;

7) белгіленген таңбалар жоқ.

Газдардың артық қысымы жоқ баллондарды толтыру толтыруды жүзеге асыратын ұйымның (толтыру станциясының) технологиялық регламентіне сәйкес оларды алдын ала тексергеннен кейін жүргізіледі.

Қалпақтарға арналған табандықтар мен сақиналарды қайта отырғызу, вентильдерді ауыстыру баллондарды куәландыру жөніндегі пункттерде жүргізіледі.

Вентиль оны бөлшектеуге байланысты жөндеуден кейін жұмыс қысымы кезіндегі тығыздыққа тексеріледі.

Баллондарға табандықтарды қондыруды газды шығарғаннан, вентильдерді бұрағаннан және баллондарды тиісті газсыздандырғаннан кейін жүргізуге жол беріледі.

Газбен толтырылған баллондарды тазалау және бояу, олардың мойнындағы сақиналарды бекітуге жол берілмейді.

Пайдаланудағы баллондар кемінде 5 жылдан кейін мерзімді куәландыруға жатады.

Коррозия тудыратын газдармен (хлор, хлорлы метил, фосген, күкіртті сутек, күкіртті ангидрид, хлорлы сутек және басқалар) толтыруға арналған баллондар, сондай-ақ автомобильдер мен басқа да көлік құралдары үшін отын ретінде қолданылатын сығылған және сұйытылған газдарға арналған баллондар кемінде 2 жылдан кейін мерзімді куәландыруға жатады.

Стационарлы, сондай-ақ Тұрақты жылжымалы құралдарда орнатылған баллондар мен баллондар – шық нүктесінің температурасы-35 °С және одан төмен, шаршы сантиметрге 150 килограмм және одан жоғары қысым кезінде өлшенген Сығылған ауа, оттегі, аргон, азот және гелий сақталатын ыдыстар, сондай-ақ сусыздандырылған көмір қышқылы бар баллондар кемінде 10 жылдан кейін техникалық куәландыруға жатады.