Чжэцзян провинциясы делегациясының сапары: өңірді дамытудағы қазақстан-қытай ғылыми ынтымақтастығының жаңа кезеңі
Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Ұлттық ғылым академиясында Чжэцзян провинциясының делегациясымен маңызды кездесу өтті. Бұл шара ғылым мен жоғары технологиялар саласындағы стратегиялық әріптестіктің жаңа кезеңіне өтуге жол ашып, «Қытай – Орталық Азия» екінші саммитінің шешімдерін жүзеге асырудағы нақты қадамға айналды. Сонымен қатар, болашақта Еуразиялық ғылыми-технологиялық кластерді құрудың негізі қаланды.
Іс-шараны ҚР ҰҒА президенті Ақылбек Күрішбаев ашып, осы кездесудің тарихи мәніне тоқталды:
– Мемлекет басшылары қабылдаған шешімдер аясында қытайлық әріптестерімізді дәл осы кезеңде қарсы алуымыз – үлкен мәртебе. Бұл сапар – ғылым мен инновация тұрақты дамудың қозғаушы күшіне айналатын жаңа ғылыми-технологиялық альянстың бастауы.
Кездесудің негізгі оқиғасы – 1 млрд юань инвестиция көлемімен іске қосылатын Қазақстан-Қытай бірлескен халықаралық зертханасының тұсаукесері болды. Ол кеңістік-уақыттық жасанды интеллект және орнықты даму салаларына бағытталады. Зертхананың басты бағыттары: жасанды интеллект пен геоақпараттық жүйелер; Жерді қашықтықтан зондтау; су және энергетикалық ресурстарды басқару.
Чжэцзян – Қытайдың ең қарқынды дамып келе жатқан провинцияларының бірі. Мұнда цифрлық экономиканың ЖӨӨ-дегі үлесі – 46%, ал ауыл шаруашылығын механикаландыру деңгейі – 80%. Бұл әріптестік Қазақстан үшін: ІТ және робототехника саласындағы заманауи шешімдерге; агросаланы цифрландырудың тиімді модельдеріне; ғылымға негізделген стартаптарға инвестиция тартуға жол ашады.
– Алматы мен Алматы облысы – ынтымақтастық үшін ең қолайлы аймақтар. Мұнда жетекші жоғары оқу орындары, Almaty Hub технопаркі, «Алатау» АЭА орналасқан. Енді осы ортаға біздің бірлескен зертханамыз да қосылып отыр. Келесі кезең – биомедицина, смарт-материалдар мен экожүйелік жасанды интеллект шешімдеріне арналған орталықтар құру, – деді Ақылбек Күрішбаев.
Кеңістік-уақыттық ЖИ халықаралық институты Чжэцзян технологиялық университеті мен Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университетінің келісімі негізінде құрылды. Жыл сайын қос дипломды бағдарламалар аясында 60 маман даярланады.
«Зертхана – Бизнес – Білім» моделі: зерттеулерді коммерцияландыру қағидатын енгізу; екі ел нарығына қолжетімді шекарааралық стартаптарға қолдау көрсету көзделеді.
Кездесуге Чжэцзян делегациясы – жетекші университеттер, ғылыми орталықтар мен Hikvision, Alibaba Cloud сынды ірі компаниялардың өкілдері қатысты. Қазақстан тарапынан – Алматы қаласы мен Алматы облысы әкімдіктерінің өкілдері, ЖОО ректорлары, академиктер мен инновациялық кәсіпкерлер болды.
– Біздің зертхана – теория мен практиканың арасындағы көпір. Мысалы, ЖИ мен дрон технологиялары Қазақстанда су тасқынының алдын алуда қолданылуда. Ал Алматы облысында ақылды егіншілік жүйелері сынақтан өтуде, – деп атап өтті Геоақпарат институтының деканы Чэнь Си.
Чжэцзян делегациясының сапары адами капиталды, технология мен инфрақұрылымды біріктіруге бағытталған өзара ұмтылысты тағы бір мәрте дәлелдеді. 2025 жылдың соңына дейін: 3 бірлескен ғылыми бағдарлама іске қосу; Қазақстан-Қытай стартаптарына арналған акселератор ашу; жасыл энергетика бойынша жол картасын әзірлеу жоспарланып отыр.
А. Күрішбаев атап өткендей:– Президент Тоқаев жариялаған 2026 жыл – Ғылымды интеграциялау жылы. Біз оны нақты жобалармен қарсы аламыз. Бұл – тек бастамасы ғана.