28 сәуір - Дүниежүзілік еңбекті қорғау күні
Дүниежүзілік еңбекті қорғау күні – Халықаралық еңбек ұйымының бастамасымен 2003 жылы 28 сәуірде алғаш рет атап өтілетін Халықаралық мереке. Дүниежүзілік еңбекті қорғау күнін өткізу идеясы 1989 жылы Американдық және канадалық жұмысшылар алғаш рет жұмыс орнында қайтыс болған қызметкерлерді еске алу күнінен басталады.
Бұл күні-28 сәуірде әлемнің жүзден астам елінде еңбекті қорғаудың шешілмеген проблемаларына қоғамның назарын аударуға бағытталған түрлі іс-шаралар өткізіледі.
Алматы қаласында еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз етуге мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру Алматы қаласының әлеуметтік әл-ауқат басқармасы құрамындағы еңбек инспекциясы жөніндегі жергілікті органға жүктелген.
Ағымдағы жылы Алматы қаласында өндірісте 19 (2021 ж. - 14) жазатайым оқиға (оның ішінде 1 топтық жазатайым оқиға) тіркелді.
Онда зардап шеккен қызметкерлер саны 20 (2021 ж. -15) қызметкерді құрады, оның ішінде:
2 қызметкер өліммен аяқталған жарақат алды (2021 ж. - 1);
7 адам ауыр жарақат алды (2021 ж. - 5);
11 адам жеңіл жарақат алды (2021 ж.-9).
Өндірісте зардап шеккендер санының артуына байланысты мемлекеттік еңбек инспекциясы өндірістік жарақаттану деңгейін төмендету мақсатында белгілі бір жұмыс жүргізуде.
ҚР-да 2025 жылға дейінгі қауіпсіз еңбекті қамтамасыз ету жөніндегі іс-қимыл жоспары (ҚР Үкіметінің 17.06.2021 ж. №419 қаулысымен бекітілген) және "Қазақстан Республикасының Президенті Қ. К. Тоқаевтың тапсырмаларын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары" (22.08.2019 ж.) шеңберінде 3 бағыт бойынша жұмыс жүргізілуде:
1)"нөлдік жарақаттану - Vision Zero" тұжырымдамасына қосылу;
2) "Халықтық бақылау" жобасын енгізу;
3) Тапсырыс берушіден мердігерге дейін тік бақылауды енгізу.
Бірінші бағыт бойынша. 2019 жылғы 17 маусымда Женевада ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі Халықаралық әлеуметтік қамсыздандыру қауымдастығымен "нөлдік жарақаттану - Vision Zero"тұжырымдамасын ілгерілету туралы Меморандум жасасты.
"Vision Zero" немесе нөлдік жарақаттанушылық – бұл үш бағытты – өндірістің барлық деңгейлеріндегі қауіпсіздік, еңбек гигиенасы және қызметкерлердің әл-ауқатын біріктіретін профилактиканы ұйымдастыруға сапалы жаңа көзқарас.
Республикада "нөлдік жарақаттанушылық - Vision Zero" тұжырымдамасына 263 кәсіпорын, Алматы қаласында - 11 кәсіпорын қосылды.
Екінші бағыт бойынша. 22.08.2019 Ж." Қазақстан Республикасының Президенті Қ. К. Тоқаевтың тапсырмаларын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарында "ірі кәсіпорындарда қызметкерлердің еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды бақылауды қамтамасыз етуге бағытталған" Халықтық бақылау " жобасын енгізу көзделген.
Бұл жоба Еуразиялық Топтың (ERG) құрамына кіреді және кәсіпорындарда еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды қадағалауды күшейту үшін бастамашылық жасалған.
"Халықтық бақылау" жобасын іске асырудың басты мақсаты өндірістегі өлім-жітім мен жарақаттанудың нөлдік көрсеткіші болып табылады.
"Халықтық бақылау" жобасына өндірістік жарақаттар нәтижесінде мүгедектік алған кәсіпорынның бұрынғы қызметкерлері қатарынан бейнебақылау операторлары (халықтық бақылаушылар) қатысады. Үйден нақты уақыт режимінде олар кәсіпорынның өндірістік алаңдарын бақылайды және қауіпсіздік ережелерін бұзады.
Республикада 127 ірі кәсіпорын Алматы қаласында "Халықтық бақылау" жобасын енгізді – 10 (мүгедектердің болмауына қарамастан 5 ірі кәсіпорын осы жобаға қосылды).
Үшінші бағыт бойынша. "Қазақстан Республикасында 2025 жылға дейінгі қауіпсіз еңбекті қамтамасыз ету жөніндегі іс-қимыл жоспарын" орындау үшін кәсіпорындарда тапсырыс берушіден мердігерге дейін шарттық қатынастар шеңберінде
Осы бағытта ірі құрылыс компанияларымен және Алматы қаласы әкімдігінің бөлімшелерімен жұмыс жүргізілуде.
Ағымдағы жылдың екінші жартыжылдығына өліммен және ауыр нәтижемен жазатайым оқиғалар болған кәсіпорындарда қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау мәселелері бойынша Бақылау субъектісіне бару арқылы профилактикалық бақылау жоспарланған.
Бұдан басқа, өндірістік жарақаттанудың алдын алу мақсатында мемлекеттік еңбек инспекторларымен 51 семинар және 1129 қызметкердің, кәсіподақ белсенділерінің және мемлекеттік органдар өкілдерінің қатысуымен сабақтар өткізілді, сондай-ақ БАҚ-та 12 сөз сөйлеу ұйымдастырылды.