Алматы қаласының №7 қалалық клиникалық ауруханасының қабылдау бөлімшесіне қарт әйел өте ауыр жағдайда түсті. Қатты ауырсыну және улану синдромы салдарынан жалпы жай-күйі ауыр деп бағаланды. Бұған дейін бес күн бойы әйелдің оң жақ бел тұсында қатты ауырсыну, жиі зәр шығару, ауызы құрғау, шөлдеу, жүрек айну, жалпы әлсіздік белгілері болған.
Өзі тіркеуде тұрған емханаға медициналық көмекке жүгінбеген. Үй жағдайында өз бетінше дәрілік заттар қабылдаған, бірақ ем нәтиже бермеген. Кейіннен жоғарыда аталған шағымдары үдейе түскен. №7 қалалық клиникалық ауруханада науқасты терапевт, уролог, реаниматолог мамандар қарады.
«Науқастың өте ауыр жағдайы, негізгі ауыр диагнозға байланысты – бүйрек пен несепағардың бітелуімен бірге жүретін гидронефроз (несеп-тастың қауіпті асқынуы), оның асқынулары мен қатар жүретін аурулары (жіті іріңді цистит, уросепсис, несепағардың уролитиязы, пиелонефрит, гипертония, жаңадан анықталған қант диабеті, екіншілік тромбоцитопения, екіншілік анемия), бұл аурудың клиникасын одан әрі ауырлатады. Уросепсистің өмірге қауіп төндіретін асқынуы қант диабеті аясында инфекциялық-уыттық шокқа әкелуі мүмкін, оның салдары өлім болуы мүмкін», – деді №7 ҚКА-ның урология бөлімшесінің меңгерушісі Еркебұлан Төлегенов.
Дәрігер Төлегенов сондай-ақ пациенттің жалпы жағдайын – уросепсис, азот алмасуының өнімдерімен улану және су-электролиттік теңгерімсіздік, зертханалық деректерге және пациенттің клиникасына сәйкес дәрігерлер денсаулығына байланысты шұғыл хирургиялық араласу туралы шешім қабылдағанын хабарлады.
Науқастың емін бақылаушы уролог-дәрігер Ерлан Қоңыровтың айтуынша, зәрдің шығуын қалпына келтіру бойынша техникалық жағынан күрделі ота сәтті жасалды.
«Біз несеп жолы мен бүйрек жамбасындағы бітелуді трансуретральды алып тастауды» сәтті жүргіздік (уретероскопия, сол жақ бүйректі стенттеу). Операция кезінде несеп жолының стриктурасы орташа үштен бір деңгейде болды және техникалық қиындықтармен ішкі стент – катетер орнатылды, бұл зәрдің шығуын қалпына келтірді», – деп атап өтті дәрігер Е.Қоңыров.
Пациенттің операциясы МӘМС аясында жасалды. Пациент 8 тәуліктен кейін қанағаттанарлық жағдайда стационардан шығарылды.
Дұрыс таңдалған ем және жақсы жасалған операция пациентті өміріне қауіп төндіретін жағдайдан алып шықты, бүйрек функциясын жоғалту қаупінің жоғары болуының алдын алуға және соның салдарынан уақытша немесе өмір бойы бүйрек алмастыру терапиясын (бағдарламалық гемодиализ және т.б.) жүргізу қажеттілігіне мүмкіндік берді.
Жүрек ауруы – ерлер мен әйелдер өлімінің негізгі себебінің бірі. Әйелдерде жүрек ауруының белгілері, көрінісі мен емдеудің өзіндік ерекшелігі болуы мүмкін.
Алматы қалалық кардиологиялық орталығының дәрігері Амина Ракишева әйелдерде қандай жүрек аурулары жиі кездесетінін, олардың қандай белгілері болатынын және тиімді емдеу жолдарын айтып берді.
"Әйелдерде жиі кездесетін жүрек ақауының бірі -жүрек бұлшықетінің қанмен жеткіліксіз қамтамасыз етілуіне байланысты пайда болатын жүректің ишемиялық ауруы. Әйелдерде жүректің ишемиялық ауруының белгілері ерлерде сияқты айқын көрінбеуі мүмкін. Әйелдер шаршау, ентігу, әлсіздік, жүрек айну, тіпті арқа немесе жақтағы ауырсынуды сезінуі мүмкін. Әйелдерде жиі кездесетіні енді бір ауру - аритмия - жүрек ырғағының бұзылуы. Әйелдерде аритмия субтильді түрде көрінуі мүмкін, әрі жиі байқалмайды. Симптомдарға жүректің шалыс соғуы, жүрек соғу жиілігінің жоғарылауы, бас айналу немесе әлсіздік жатуы мүмкін",- дейді маман.
Сондай-ақ жүрек жеткіліксіздігі, клапан ақауы, гипертония және т.б. сияқты басқа жүрек ауруларына назар аудару маңызды. Әйелдерде бұл аурулардың көрінісі мен емінде өзіндік ерекшелік болуы мүмкін.
Әйелдерде жүрек ауруларын емдеу дәрі-дәрмек терапиясы, өмір салтын түзету (дұрыс тамақтану, физикалық белсенділік), абляция процедуралары, тіпті хирургиялық араласуды қамтуы мүмкін. Жүрек ауруын өздігінен диагностикалау мен емдеу қауіпті болуы мүмкін екенін есте ұстаған жөн, сондықтан жүрек проблемаларына күдік туындаған кезде диагноз қою және тиісті ем тағайындау үшін дәрігерге көріну керек.
Жүрек проблемаларын уақтылы анықтау және емдеу денсаулық пен өмір сапасын сақтауға көмектеседі.
№11 қалалық емхананың эпидемиолог дәрігері Қамар Қайратбекқызы кене энцефалитінің орталық жүйке жүйесінің басым зақымдануымен сипатталатын вирустық ауру, бұл инфекцияның ауыр асқынуы сал ауруына және өлімге әкелетінін айтады.
Кенелердің белсенділігі ерте көктемде басталады, белсенділік кезеңі қараүзге дейін жалғасады.
Кене ұзақ қашықтыққа өздігінен жете алмайды - шөптің, бұтақтардың, жапырақтың және т.б. жерде отырып, ол әлеуетті құрбанның қол жетімділігін күтеді.
Өз құрбанын тапқан бойда ол теріге немесе киімге жабысып, қай жерде бекітілетінін таңдай отырып, дененің айналасында қозғала бастайды.
Өзіне ұнайтын жерге қоныстанған кене өзінің «тұмсығын» теріге кіргізіп, тері астындағы қан тамырларына жетеді, сол жерден қан сорады.
КЕНЕ КӨБІРЕК ҚАЙ ЖЕРДІ ТІСТЕЙДІ?
Негізінен кенелер адамның тері тіндерінің ең жұмсақ жерлерін тістейді, оларға мыналар жатады: құлақтың арты, мойынның, бастың, ішкі шынтақтың, қолтық астының, іштің, шаптың, ішкі жіліншіктің, тізенің астыңғы бөлігіне жабысады. Кене шағуы айтарлықтай білінбейді, жәндік жараға анестетикті енгізеді.
КЕНЕ ЭНЦЕФАЛИТІ - БҰЛ ҚАНДАЙ АУРУ, ОЛ ҚАНШАЛЫҚТЫ ҚАУІПТІ?
Кене энцефалиті – тұрақты табиғи ошақтарда пайда болатын және жоғары температурамен, интоксикациямен және жүйке жүйесінің зақымдануымен көрінетін қауіпті вирустық инфекция.
КЕНЕ ЭНЦЕФАЛИТІН ҚАЛАЙ ЖҰҒАДЫ?
Кене энцефалитінің инфекциясы ағзаға жабысқан кененің шағуы немесе ауру ешкі мен сиырдың шикі сүтін тұтыну арқылы жұғуы мүмкін. Көктемде және жазда кенелер күн мен түннің кез келген уақытында адамға шабуыл жасай алады.
КЕНЕ ЭНЦЕФАЛИТІ ЖҰҚСА НЕ ІСТЕУ КЕРЕК?
Энцефалит вирусын жұқтырғаны анықталса, кене шаққаннан кейін 3 күн бойы шұғыл профилактика жүргізу қажет. Кенеге қарсы иммуноглобулинді 10 кг салмаққа 1 мл дозада енгізіңіз немесе сәйкес схема бойынша йодантипиринді қабылдаңыз. Энцефалиттің асқынуы соншалықты қауіпті, өзіңізді алдын ала сақтандырған дұрыс.
КЕНЕ ЭНЦЕФАЛИТІНІҢ АЛДЫН АЛУ
1. Кене энцефалитін жұқтыру қаупі жоғары аймаққа барар алдында балаңызға аудандық емханада егуге болады;
2. Таулы орманды жерде болған кезде жеңі ұзын және капюшоны бар ашық түсті киімдерді (кенені байқауды жеңілдетеді) киіңіз, шалбарыңызды шұлықтарыңызға тығып алыңыз. Егер капюшон жоқ болса, балаңызға қалпақ кигізіңіз!
3. Әр 15 минут сайын киіміңізді және балаңызды тексеріп, дененің келесі бөліктеріне ерекше назар аудара отырып, мезгіл-мезгіл мұқият тексеруден өткізіңіз: мойын, қолтық, шап аймағы, құлақ - бұл жерлерде тері әсіресе нәзік және жұқа, және кене көбінесе сол жерде арнайы жабысады.
Елімізде тұңғыш рет науқастың жұлынына нейростимулятор орнатылды. Отаны Алматыдағы орталық клиникалық аурухана дәрігерлері жасады. Алматы денсаулық сақтау басқармасы құны 8,5 млн теңге тұратын жоғары технологиялық медициналық қызмет МӘМС есебінен жасалғанын айтты.
Орталық қалалық клиникалық ауруханасының нейрохирургия бөлімшесінің меңгерушісі Марат Алматовтың сөзінше, омыртқасы ауыратын науқастардың дертін жеңілдететін заманауи нейростимуляторлар Қазақстанда бұрын-соңды қолданылмаған.
«Мұндай стимуляторлар омыртқасы созылмалы түрде ауыратын пациенттер үшін таптырмас құрылғы. Отадан кейін олар ауруын ұмытып, бірден бұрынғы қалыпты өмірге оралады. Бұл — ең соңғы үлгідегі, жетілдірілген, ақылды жүйе. Біз бұрын орнатып жүрген құрылғының датчиктері уақыт өте келе ауырсынуды басу қабілетінен айырылып қалатын. Оның үстіне, бұл стимулятор пациентке автоматты түрде реттеп денені кез келген қалыпта ұстауға мүмкіндік береді. Бұған дейін емделушілер дене қалпын өзгерткенде ауырсынуды сезінетін», — дейді дәрігер.
Айтуынша, жаңа құрылғыны іс жүзінде сынап көру бақыты көп жылдан бері омыртқаның дегенеративті ауруына шалдыққан еліміздің аймағынан келген екі тұрғынға бұйырды.
«Екеуіне де аймақта бұған дейін төрт рет сәтсіз операция жасалған. Ота 2 сағатқа созылды. Біз нейростимуляторларды шағын тілік арқылы дәл жұлынның үстіне орнаттық. Пациент оянғаннан кейін бірден жүйені іске қостық. Емделушілерге арнайы қосымша орнатылған смартфон беріледі. Ол арқылы құрылғыны қажет кезде реттеп, қосып немесе өшіруге болады», — дейді Марат Алматов.
Жаңа жүйеде «гироскоп» функциясы бар, бағдарлама соған қосылған және оны смартфонның не планшеттің көмегімен басқаруға болады.
«Жүйенің тағы бір артықшылығы — стимулятор науқаста өмірінің соңына дейін қалады. Пациент отадан кейін қалыпты өмір сүруге мүмкіндік алады деуге болады. Vanta SureScan MRI Medtronic Қазақстанда алғаш рет біздің ауруханада орнатылғанын атап өткім келеді. Стимулятордың өзі қымбат. Бір жақсысы біздің елде оның ақысы МӘМС арқылы төленеді», — дейді нейрохирург.
Орталық қалалық клиникалық аурухананың емделушісі нейрохирургия бөлімшесіне, атап айтқанда, бөлімше меңгерушісі Марат Алматовқа аман алып қалғаны үшін алғысын білдіреді:
- Мен Қызылорда қаласынан келдім. Міне 23 жылдан бері аурудың қиындығын көріп келе жатырмын. Осында Алматыда Марат Серікқалиевичпен сөйлесіп, Қазақстанда осындай білікті мамандардың барына көзім жетті. Осы дамыған Еуропа мемлекеттерінің дәрігерлерімен, хирургтарымен иықтірес жұмыс істейтіндей қабілеті бар. Аурухананың ішінде барлық жағдай жасалған. Төрт мезгіл тамағын береді. Барлық техперсоналы, медбикелері пациентке жағымды жылы сөйлейді, қарайды. Келгеннен көп жақсылық көріп отырмын. Ота жасалғалы қанша жыл көрген қорлықтың беті қайтып жақсы болды. Осындай мамандардың бар болғанына қуанамын.
Орталық қалалық клиникалық аурухана нейрохирургтері тағы бір сәтті ота жасады
Науқас жоспарлы түрде МӘМС арқылы операцияға келген. Бұғанға дейін оған консервативті ем жүргізілген, бірақ оның ешкандай нәтижесі болмаған.
Операция барысында нейрохирургтер микрохирургиялық жолмен грыжаны алып тастап, мойын омыртқасында жарықтың орнына жасанды имплант орнатты
Алматы емханаларында «Алматы - ортақ үйіміз» науқаны аясында тұрғындардан мерзімі өтіп кеткен дәрі-дәрмекті қабылдау мерзімсіз науқаны басталды.
Бұл бастама мерзімі өтіп кеткен дәріні дұрыс кәдеге жарату және оның қоршаған ортаға тигізетін әсері туралы халықтың хабардарлығын арттыруға бағытталған.
Көбіміз мерзімі өтіп кеткен дәрі-дәрмекті қалай дұрыс жою керек екенін білмей, үйде сақтап жатамыз. Нәтижесінде мұндай дәрі қоршаған ортаны ластау көзіне айналуы немесе денсаулыққа кері әсер тигізуі мүмкін.
Бұл науқан тұрғындарға мерзімі өтіп кеткен дәрі-дәрмекті қауіпсіз жоюға көмектесу үшін ұйымдастырылған.
Ол үшін әр емханада арнайы жәшік орнатылған.
Тұрғындар мұндай жәшіктер қай емханада орнатылғаны туралы ақпаратты Almaty.kz сайтынан ала алады.
Аталған жәшіктерге:
- тұтас күйінде блистерде таблеткаларды;
- тығыз байланған пакетте қаптамасыз капсула таблеткаларды;
- тығыз байланған пакетте анализге арналған банкаларды;
- сұйықтығы бар флакондарды: сироп, тамшы және т.б. Егер ол ағып жатса, оны тығыз байланған пакетте;
- тұтас және қолданылған ампулаларды тығыз байланған пакетте;
- жақпа, гельдер, қақпағы болмаса тығыз байланған пакетте
салуға болады.
Бетперде, қолғап, аяққап, шприц және инесі бар инъекциялық жүйелер, пайдаланылған таңғыштар (жабысқақ пластырь, дәке, мақта) қабылданбайды.
Біз барлық тұрғынды осы бастамаға қосылып, салауатты және таза қоршаған ортаны сақтауға үлес қосуға шақырамыз.
«Алматы – ортақ үйіміз» (8 сәуір – 8 мамыр) науқаны аясында Алматы қаласындағы №7 қалалық клиникалық аурухана жанындағы емхана қызметкерлері емхана аумағын кешенді тазалау бойынша сенбілік өткізді.
Естеріңізге сала кетейік, қалада «Алматы – ортақ үйіміз» науқаны өтіп жатыр. Мақсаты – қала инфрақұрылымына қамқорлық жасау құндылықтарын дамыту, тұрғындар арасында азаматтық жауапкершілік пен экологиялық мәдениетті тәрбиелеу. Осы кезеңде қаланың барлық аудандарында түрлі шығармашылық және экологиялық шаралар өтеді.
Акция бір ай бойы жалғасады және бір ай ішінде қаламызды көркейтіп, көркейтуге көмектесетін көптеген шаралар өткізіледі. Акция аясындағы іс-шараларды Алматы қаласы әкімдігінің жалпыға қолжетімді парақшаларынан, Наурызбай ауданы әкімдігінің Instagram-дағы аккаунтынан бақылай аласыздар.
«Алматы – ортақ үйіміз» жалпықалалық экоакциясы аясында «Қарасу» отбасылық денсаулық орталығының (Алматы қаласы №21 қалалық емхана филиалы) қызметкерлері медициналық ұйымның аумағын кешенді тазарту, көшеттер отырғызу бойынша сенбілік өткізді.
Естеріңізге сала кетейік, қалада «Алматы – ортақ үйіміз» науқаны өтіп жатыр (8 сәуір-8 мамыр). Мақсаты – қала инфрақұрылымына қамқорлық жасау құндылықтарын дамыту, тұрғындар арасында азаматтық жауапкершілік пен экологиялық мәдениетті тәрбиелеу. Осы кезеңде қаланың барлық аудандарында түрлі шығармашылық және экологиялық шаралар өтеді.
Акция бір ай бойы жалғасады және бір ай ішінде қаламызды көркейтіп, көркейтуге көмектесетін көптеген шаралар өткізіледі. Акция аясындағы іс-шараларды Алматы қаласы әкімдігінің жалпыға қолжетімді парақшаларынан, Наурызбай ауданы әкімдігінің Instagram-дағы аккаунтынан бақылай аласыздар.
Алматыда алғаш рет халықты кәсіби тексерулер мен скринингке шақыру үшін дауыстық робот енгізілді.
Қазақстан Республикасында алғаш рет Алматы қаласының №3 қалалық емханасында инновациялық шешім – жасанды интеллект генерациясы бар дауыстық роботтарды пайдалану енгізілді, оның BP CONTACT компаниясы әзірледі. Жобаның басты жаңалығы - дауыстық робот жүйесі нақты уақыт режимінде жауаптарды дәлірек таңдау үшін жасанды интеллектіні қолданады.
Қазіргі уақытта емхана профилактикалық тексерулер мен скринингке шақыру мақсатында халыққа қоңырау шалу үшін дауыстық роботтарды енгізді, негізгі түрлері бойынша, мысалы қан айналымы жүйесінің аурулары, қант диабеті, глаукома, жатыр мойны обыры, сүт безі обыры және колоректальды қатерлі ісік.
Шақыру процесін автоматтандыру медицина қызметкерлеріне жүктемені азайтады, пациенттермен сапалы жұмыс істеуге уақыт бөледі және емхананың тиімділігін арттырады.
Мысалы, күніне орта есеппен 1 медбике шамамен 10-15 қоңырау шалады, бірақ қоңыраулардан оң конверсиясы төмен, өйткені қоңырау аналитикасы мен сөйлесудің аудиожазбасы жүргізілмейді. Алайда дауыстық робот бір күнде 40%-дан астам оң конверсиямен 300-ден астам адамға қоңырау шала алады, сонымен қатар қоңырау шалмаған науқастарға қайта қоңырау шалып, қарсылықтармен тиімді жұмыс істей алады.
Осылайша, медицина қызметкерлерінің негізгі жұмыс уақыты үнемделеді, эмоционалдық жүктеме жане стресс төмендейді, бұл негізгі лауазымдық міндеттерді сапалы орындауға мүмкіндік береді.
Жасанды интеллектті енгізудің 5 күнінде профтексерулер мен Скринингке шақыру үшін 500 байланыс жумыс атқарылды, 100 контакт кун сайын скринингтік кабинетке біркелкі жүктеме алу мақсатында келеді. 500 пациенттің ішінде оң конверсия 53,4% құрады, яғни бұл скринингтен өтуге келіскен 267 пациент деген сөз. Қалған 233 байланыста: қоңырауға жауап бермейді – 85, қоңырауды қалпына келтіру - 88, сақтандыру жоқ – 4, желі бос емес – 37, келмейді – 19.
Қоңырау шалынбаған пациенттерге дейін ақылды алгоритм қолданылады, өйткені робот оң жауап алғанға дейін немесе дәлелді бас тартқанға дейін бірнеше рет қайта қоңырау шалады. Робот шаршамайды, қателеспейді және ешкімді жіберіп алмайды.
- Адам тәрізді робот қазақ және орыс тілдерінде сыпайы және кәсіби диалог жүргізеді. Робот қоңырау шалған кезде пациенттің қай тілде жауап бергенін талдайды және сол тілде сөйлеуді жалғастырады, бұл ретте егер пациент әңгімені орыс тілінде бастаса, ал әңгіменің ортасында қазақ тілінде диалогты жалғастырса, робот та қазақ тілінде сөйлеуді жалғастырады. Жасанды интеллектісі бар дауыстық роботтар біздің емхананың жұмысында өзінің тиімділігін дәлелдеді, сондықтан болашақта жасанды интеллект халықты профилактикалық егулерге, флюорографияға шақыру үшін, сондай-ақ келіп түскен жедел медициналық жәрдем активтері бойынша пациенттерге қоңырау шалу, қызмет көрсетудің сапасы мен уақтылығын бағалау және сақтандырылмаған пациенттермен міндетті медициналық көмек мәселелері бойынша ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізу үшін енгізілетін болады, - деп қорытындылады Айзат Молдагасимова.