Мемлекеттік тілдің сот жүйесінде қолданылу мәселелері талқыланды
«Мемлекеттік тілдің сот жүйесінде қолданылу мәселелері» атты тақырыпта Қ. Жұбанов атындағы университеттің «Мәңгілік ел» залындағылыми-практикалық конференция өтті.
Оған аймақ басшысы Асхат Шахаров пен Жоғарғы Сот судьясы Досжан Әмір қатысты.
Конференция сот және құқыққорғауоргандарының өкілдерін, сондай-ақ университеттің заң пәндерінің оқытушылары мен студенттерін жинады.
Іс-шараны ашқан Жоғарғы Сот судьясы Досжан Әмір Қазақстанның құқықтық жүйесін одан әрідамытудағы талқыланатын тақырыптыңмаңызын атап өтті.
«Сот жүйесінде мемлекеттік тілді қолдану – бұл қажеттілік қана емес, еліміздің құқықтық негіздерін нығайтудағы маңызды қадам. Біз сот төрелігін қоса алғанда, өмірдің барлық саласында қазақ тілін сапалы пайдалану үшін жағдай жасауымыз керек», - деп атап өтті Жоғарғы Сот судьясы.
Облыс әкімі сондай-ақ сот процестерінде мемлекеттік тілді қолдану жергілікті билікбасымдық беруі тиіс екеніне баса назар аударды.
«Мемлекеттік тіл сот ісін жүргізуде маңызды рөл атқарады. Бұл салада мемлекеттік тіл саясатындамыту бойынша өзара ынтымақтастық туралыМеморандумға қол қойылды. Осы құжат аясында тиісті іс-шаралар өткізіледі. Жалпы, мемлекеттік тілде іс қағаздарын жүргізу мәселелері – жіті назарда. Тіл заңнамасының сақталуына мониторинг және бақылау жүргізіледі. Былтырғы жылдың қорытындысыбойынша облыстағы мемлекеттік органдардамемлекеттік тілдегі шығыс құжаттарының үлесі97,5% құрады. Мемлекеттік органдар мен сот инстанцияларының бірлескен күш-жігері мемлекеттік тілдің ұстанымын одан әрі нығайтуға және оны сот ісін жүргізуде толыққанды пайдалану үшін барлық қажетті жағдайларды жасауға мүмкіндік беретініне сенімдімін», - деді әкім.
Айта кету керек, 2024 жылы облыстық соттарда48 мыңға жуық іс қаралды, оның 22 719-ы мемлекеттік тілде қаралған, бұл – 48%. Өңірхалқының 85,5% қазақтар екенін ескере отырып, істің 48% сот билігі мен өкілетті органдардың бірлескен күш-жігерін, сондай-ақ осы бағыттанақты шаралар қабылдауды талап етеді, - деп атап өтті спикерлер.
Конференция сот актілері мен құжаттарында қазақ тілін қолдану проблемаларын, мемлекеттіктілді кәсіби деңгейде меңгерген мамандардыдаярлауды, сот жүйесінде қазақ тілін қолдану сапасын жақсартуға бағытталған құқықтық бастамаларды, заңгерлерді қазақ тілін белсенді қолдануға ынталандыру үшін қабылданатын шараларды қоса алғанда, көптеген мәселелердіқозғады.
Судьялар мен прокурорлар сот процестерінде қазақ тілімен жұмыс істеу тәжірибесімен бөлісіп, елеулі прогреске қарамастан, кадрлардың тілдік даярлығының деңгейін арттыру, қосымша білім беру курстарын әзірлеу және заң терминдерін аудару үшін жаңа технологияларды енгізу сияқты бірқатар міндеттерді шешу қажет екенін атап өтті.
Құқық қорғаушылардың, судьялар мен адвокаттардың жұмысын жеңілдететін қазақ тілінде бірыңғай терминологиялық базаны әзірлеу қажеттілігіне ерекше назар аударылды.
Конференция соңында қатысушылар сот жүйесінде тіл саясатын одан әрі дамытудыңмаңыздылығы туралы ортақ пікірге келді.