Үсік шалу-белгілері, алғашқы көмек және алдын-алу

Үсік шалу-белгілері, алғашқы көмек және алдын-алу
Төмен температура жағдайында көптеген адамдар гипотермия мен аязға ұшырайды, бұл денсаулыққа ауыр зардаптар әкелуі мүмкін. Үсік шалу-бұл төмен температураның әсерінен дененің кез-келген бөлігіне (қайғылы жағдайға дейін) зақым келтіру.
Аяздың себептері:
- тығыз және дымқыл киім мен аяқ киім кию;
- физикалық шамадан тыс жұмыс, аштық;
- мәжбүрлі түрде ұзақ уақыт бойы қозғалыссыз және ыңғайсыз жағдай;
- аурулар нәтижесінде ағзаның әлсіреуі;
- аяқ-қол тамырларының және жүрек-қантамыр жүйесінің созылмалы аурулары;
- қан жоғалтумен ауыр механикалық зақымданулар, темекі шегу, алкогольдік масаңдық және т. б.
Аяздың және жалпы гипотермияның белгілері:
- тері бозғылт көкшіл түстес;
- температура, тактильді және ауырсыну сезімталдығы жоқ немесе күрт төмендеген;
- жұмсақ тіндердің қатты ауыруы, қызаруы және ісінуі пайда болады;
- 12-24 сағаттан кейін терең зақымдану кезінде қанды құрамы бар көпіршіктердің пайда болуы мүмкін;
- жалпы үсік шалғанда адам әлсіз, қоршаған ортаға бей-жай қарамайды, терісі бозғылт, суық, жүрек қағысы жиі, қан қысымы мен дене температурасы 36 градустан төмендейді.
Үсік шалған кездегі алғашқы көмек
Аяз белгілері анықталғанда ең бірінші кезекте-жәбірленушіні жақын маңдағы жылы бөлмеге жеткізу, мұздатылған аяқ киімді, шұлықты, қолғапты шешіп тастау. Дененің зардап шеккен аймақтарын біртіндеп баяу, негізінен пассивті түрде жылыту керек. Дененің үсіген жерлерін қолмен, матамен, спиртпен, қармен сүртуге болмайды.
Жәбірленушіні жылы көрпеге орап немесе дененің зардап шеккен бөлігіне жылу оқшаулағыш мақта-дәке таңғышын салу керек.
Алғашқы көмек шараларын өткізумен қатар жедел медициналық көмек көрсету үшін дәрігерді , жедел жәрдемді шақыру қажет.

Ақтөбе облысының   ТЖД тоңу және үсіп қалуды болдырмау үшін қарапайым тәртіп ережелерін еске салады:

- Бос, көп қабатты киім кию;
- жылы аяқ киімге ерекше назар аударыңыз.
- аязға қолғапсыз, биялайсыз, бас киімсіз және мойынорағышсыз шықпаңыз;
- терінің жалаңаш бөліктерінің металмен жанасуын болдырмау;
- металл (оның ішінде алтын, күміс) зергерлік бұйымдардан - сақиналардан, сырғалардан және т. б. бас тарту;
- мүмкіндігінше досыңыздың көмегін қолданыңыз-бетіңізді, әсіресе құлағыңызды, мұрныңызды және беттеріңізді, бір-біріңіздің теріңіздің түсіндегі кез-келген елеулі өзгерістерді қадағалаңыз;
- үсік шалған дене бөлігін қайта тоңазудан сақтаңыз, себебі бұл терінің одан әрі зақымдануына алып келеді ;
- аяқ-қолдардың тоңып қалуы кезінде үсіп қалу қаупі бар жерлерді жылыту және тексеру үшін кез келген жылы жерге (дүкен, кафе, кіреберіс) мүмкіндігінше тезірек кіру қажет;
- желден қорғаныңыз, себебі желде үсік шалудың ықтималдығы әлдеқайда жоғары.
Егер сіз төтенше жағдайға тап болсаңыз, «112» құтқару қызметіне қоңырау шалыңыз.