Қазақстанда бірінші
Өткен аптада Семейде онкологиялық ауруларды диагностикалау және емдеу үшін ядролық медицина орталығы ашылды. Қатерлі ісік аурулары мен басқа да патологияларды ерте кезеңдерде анықтауға және оларды сәтті емдеуге мүмкіндік беретін осындай қажетті және маңызды медициналық мекеменің іске қосылуы бірқатар жауапсыз мердігерлердің кесірінен бірнеше рет кейінге қалдырылып келген. Олар келісімшарттардың шарттары мен мерзімдерін "ұмытып" қана қоймай, көмекке мұқтаж және қажетті емін әлдеқайда ертерек алуға болатын адамдарды ұмытып кетті.
Естеріңізге сала кетейік, сұйық радиациялық қалдықтар сақталатын және жойылатын бөлімді Үкімет комиссиясы 9(!!!) рет тексерді. "Медтехника" кәсіпорны орталыққа орнатып қойған жабдықтың қауіптілігін тек медиктерге ғана емес, сонымен қатар Ұлттық ядролық орталықтан арнайы шақырылған ғалымдарға да дәлелдеуге тура келді. Олар тіпті сақтауға арналған ыдыстар қауіпсіздік талаптарына сәйкес келмейтінін, сонымен қатар орталықтың қызметкерлері мен пациенттеріне қауіп төндіретінін анықтады. Бұған дейін ғимаратта желдету проблемаларының тұтас кешені табылған болатын. СРҚ (сұйық радиоактивті қалдықтар) сақтауға арналған жаңа бөлімшені салу туралы стратегиялық дұрыс шешімді өңір басшысы Даниал Ахметов 2019 жылы қабылдады. Ол ең бастысы азаматтардың қауіпсіздігі болуға тиіс екеніне назар аударды. Сонымен қатар, мамандар "медициналық техника" орнатылған жабдықтары бар бөлімше жобаға сәйкес келмейтінін растады. Жабдықты бөлшектеу туралы түпкілікті шешім қабылданғанға дейін ұзақ сот процестері басталды. Егер барлық бұзушылықтар уақытында жойылмаса, ақыр аяғы неге әкеліп соқтырарын елестету тіпті қорқынышты. Бұл орталық медицина қызметкерлері үшін ғана емес, Семей тұрғындары үшін де қауіпті нысанға айналуы мүмкін. Өйткені СРҚ қауіпті қалдықтары жер асты суларына ағуы мүмкін.
Журналистер де шақырылмаған "жекпе-жек" жиналыста (14.04.2021 ж.) конференц-байланыс режимінде сөйлеген кәсіпорынның бас директорының міндетін атқарушы жаңадан сатып алынған СРҚ кәдеге жарату жүйесі бұрын орнатылғандармен бірдей екенін айтқан. Бұл, әрине, өте таңқаларлық жағдай. Ол осы сөзімен өздеріне осы уақытқа дейін жалған жала жабылып келді дегенді меңзеген. Бірақ біз объектіде бірнеше рет жұмыс істеген және барлық құжаттаманы, барлық нормалар мен шарттарды егжей-тегжейлі зерттеген үкіметтік комиссияларға жүгінеміз. Ұлттық ядролық орталықтың ғалымдары, осы жабдықта жұмыс істеуге тиіс мамандар, бөлшектеу туралы шешім қабылдаған сот өкілдері, тіпті ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаттары мен сол кездегі денсаулық сақтау вице-министрі Алексей Цойды қоса алайық, – осы аталғандардың барлығы "Медтехника" басшылығынан ақымақ па сонда?
Бүгінде Ядролық медицина орталығы – ШҚО-ның үлкен медициналық кластерінің бір бөлігі. Оны іске қосу үш кезеңде жүзеге асырылады. Қазірдің өзінде диагностиканың ең заманауи және тиімді әдісін пайдалануға мүмкіндік беретін бір фотонды эмиссиялық компьютерлік томограф орнатылған радиоизотопты диагностика бөлімшесі өз жұмысын бастады. Ямио баспасөз қызметінің мәліметінше, бөлімшеде 16 медицина қызметкері жұмыс істейді, олардың арасында ядролық медицина, радиохимия, радиофармацевтер, медициналық физиктер, радиациялық қауіпсіздік жөніндегі инженерлер бар.
Екінші кезең – радионуклидтік терапияны енгізу, ал үшінші кезең-ПЭТ-диагностика және ең заманауи циклотрондағы 18 F-фтордезоксиглюкоз радиофармпрепаратын өндіру.
Бұл орталық бірегей медициналық ғимарат деп айтуға болады, оның ашылуын жүздеген адам күтті. Өкінішке қарай, немқұрайды мердігерлердің жалпы "немқұрайдылығына" байланысты кейбіреулер Семей қаласының ядролық медицина және онкологиялық орталығынан қажетті ем ала алмады. Бұл – құрылысшылар мен "медициналық техниканың" жетекшісі Бахтияр Сапиевтің ар-ожданына байланысты, ол қандай да бір себептермен үндемеуді жөн көреді. Семей қаласының ядролық медицина және онкологиялық орталығының бас дәрігері Марат Сандыбаевтың айтуынша, орталықтың көмегіне жыл сайын 600-ге жуық адам мұқтаж. Қарапайым математика, егер оны 2015 жылы мерзімінде салса, ал "Медтехника" жабдықтарды жеткізсе, онда үш мың адам ем ала алар еді. Өкінішке қарай, енді бұл көмек кейбіреулерге қажет те емес.
Семей онкодиспансерінің бас дәрігері Марат Сандыбаевтың айтуынша, бүгінгі таңда бұл орталық тек Шығыс Қазақстан облысына ғана емес, бүкіл елге қажет. Оның көптен күткен пайдалануға берілуі, бірінші кезеңде болса да – бұл өңірдің денсаулық сақтау саласындағы ең үздік оқиғалардың бірі. Дәл осы орталықта мамандар кез-келген адам ағзасының, қанның, лимфаның және зат алмасудың жағдайын бағалап, аурулар мен қатерлі ісіктерді дер кезінде анықтап, болашақта заманауи медицина мүмкіндік бергендей оларды емдеу үшін функционалдық диагностика жүргізе алады. Міне, бізге «Бақтияр Сәпиевтің жылауы» емес, мыңдаған отандасымыздың денсаулығы маңызды әрі аса қымбат.