Ағымдағы жылдың 5 желтоқсанында Сыртқы істер министрлігі жанындағы «Адами өлшем жөніндегі диалог алаңы» Консультативтік-кеңесші органның (ККО АӨДА) алаңында 2025 жылғы қаңтарда Адам құқықтары жөніндегі әмбебап кезеңдік шолу (ӘКШ) шеңберінде Қазақстан Республикасының төртінші кезеңдік Ұлттық баяндамасын қорғауға дайындық мәселесі бойынша кезекті отырыс өткізілді.
Отырыста мемлекеттік органдар мен азаматтық қоғам өкілдері Қазақстанның үкіметтік емес ұйымдарының коалициясы дайындаған адамның экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтары мен білім алу құқығын қамтамасыз ету және қорғау мәселелеріне арналған балама баяндаманы талқылады.
Айта кету керек, соңғы қорғаудың қорытындысы бойынша 2019 жылы Қазақстан БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі кеңесіне қатысушы мемлекеттердің 245 ұсынымын алды, оның ішінде Қазақстан Республикасының Үкіметі жоғарыда аталған салаларда 72 ұсынымды қолдады және іске асыруда.
«Адам құқықтары жөніндегі Қазақстандық халықаралық бюро» ҚҰ директорының орынбасары Р. Ақылбекованың үйлестіруімен ҮЕҰ коалициясының сарапшылары З.Батталова мен И. Медникова сөз сөйледі.
ҮЕҰ коалициясы ӘКШ шеңберінде барлығы сегіз балама баяндама дайындады және БҰҰ АҚК енгізді, онда мемлекеттің халықаралық міндеттемелеріне сәйкес адамның құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету және қорғау жөніндегі Қазақстан Республикасындағы ахуалды жалпы бағалау, сондай-ақ ӘКШ шеңберінде Қазақстан Республикасына берілген ұсынымдардың орындалуын бағалау қамтылады.
БҰҰ-ның Женевадағы бөлімшесінде Ұлттық баяндаманы қорғау қарсаңында осы сегіз баяндаманың барлығы Әділет министрлігінің үйлестіруімен Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталықтың, ККО АӨДА, Әділет және Мәдениет министрліктерінің алаңдарында сәтті қаралғанын атап өту маңызды.
Өткізілген отырыстың қорытындысы бойынша қатысушылар адамның әмбебап құқықтарын қорғауды нығайту ісінде одан әрі жемісті ынтымақтастыққа дайын екендіктерін білдірді.
Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі Халықаралық адам құқықтары күніне орай 2024 жылдың 8 қарашасы мен 29 қарашасы аралығында 8-11 сынып оқушылары арасында «Сіз өз өміріңізді не үшін білуіңіз керек?» тақырыбында республикалық эссе байқауын өткізді. құқықтары?»
Байқауға 747 оқушы қатысты. Көрсетілген жұмыстардың ішінен Республикалық конкурс туралы ереженің талаптарына сәйкестігі тексеріліп, «Антиплагиат» жүйесі арқылы түпнұсқалығы тексеріліп, 29 жұмыс іріктелді. Көрсетілген жұмыстардың ішінен «Өз құқығыңды білу не үшін қажет?» тақырыбындағы республикалық эссе байқауының қорытындысын шығару жөніндегі комиссияның шешімімен ең жоғары ұпай жинаған 3 жұмыс анықталды.
Осылайша, байқаудың жеңімпаздары:
I орын: Зайдинова Сымбат;
2 орын: Рустанбек Ислам;
ІІІ орын: Красников Вадим.
Барлық жеңімпаздарды, сондай-ақ олардың ата-аналары мен ұстаздарын құттықтаймыз!
Жеңімпаздар дипломдармен және естелік сыйлықтармен марапатталады.
Әділет министрлігінде Қазақстан Республикасының адвокатура күніне орай салтанатты іс-шара өтті.
Әділет министрі Азамат Есқараев өз сөзінде адвокаттардың заңның үстемдігін қамтамасыз етудегі рөлінің маңыздылығын атап өтіп, адвокатура азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғауда, сондай-ақ қоғамның құқықтық жүйесіне деген сенімін нығайтуда шешуші рөл атқаратынын атап өтті.
Салтанатты бағдарлама шеңберінде кәсіби қызметте ерекше нәтижелер көрсеткен үшін және адвокатура жүйесін жетілдіруге, заң көмегінің сапасын арттыруға, құқық қорғау жұмысын дамытуға елеулі үлес қосқаны үшін Қазақстан Республикасы Президентінің 2024 жылғы 4 желтоқсандағы №725 Жарлығымен
5 адвокат «Ерен еңбегі үшін» мемлекеттік наградаларымен - медальдарымен марапатталды.
Сонымен бірқатар адвокаттарға әділет органдарының ведомстволық наградаларымен алғыс хаттар табыс етілді.
Іс-шараға Республикалық адвокаттар алқасы, адвокаттық қоғамдастығының мүшелері, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттары және Министрліктің құрылымдық бөлімшелерінің қызметкерлері қатысты.
Бұл шара қазақстандық адвокатураның жұмысын қорытындылау үшін маңызды алаңға айналды.
«Астана» халықаралық қаржы орталығының алаңында билік, бизнес, ғылым және БАҚ-тың 500-ден астам өкілдерін жинаған «Антиконтрафакт» XII Халықаралық форумы өтуде.
Биыл форумға Еуразиялық экономикалық одаққа қатысушы елдердің, Өзбекстанның, Тәжікстанның, Нигерияның және Швейцарияның делегаттары қатысуда. Форумды Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі, Еуразиялық экономикалық комиссия және «Антиконтрафакт» Халықаралық қауымдастығы ұйымдастырды.
Форумды ашқан Әділет министрі Азамат Есқараев аталған іс-шараның маңыздылығын атап өтіп, барлық қатысушыларға алғысын білдірді.
Форум барысында қатысушылар авторлық құқықтардың, зияткерлік меншіктің, тауарларды цифрлық таңбалау мен қадағалаудың, желідегі сауданы бақылауды арттырудың, темекі және алкоголь өнімдерінің заңсыз айналымы проблемаларының, фармконтрафактінің, стандарттаудың, тауар белгілеріне құқықтардың, брендтерді жылжытудағы географиялық көрсеткіштердің рөлінің, сондай-ақ БАҚ-ты контрафактіге және бұрмалауға қарсы іс-қимылға тарту туралы негізгі мәселелерді көтереді.
Форумды мемлекеттік органдар мен халықаралық ұйымдардың өкілдері қатысатын «қауіпсіздік кеңістігі: ЕАЭО-ның Контрафактісіз және бұрмалаусыз болашағы» тақырыбында пленарлық отырыс ашады.
Форум сессиялары министрліктердің, ведомстволардың, Бизнестің, құқық иелері мен тұтынушылар қауымдастықтарының, сондай-ақ кәсіби қауымдастықтар мен БАҚ өкілдерінің сарапшыларын біріктіреді.
2024 жылғы 29 қарашада «Зорлық-зомбылыққа қарсы белсенді 16 күн» халықаралық акциясы аясында әйелдер мен балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелеріне арналған дөңгелек үстел өтті.
Шараны ҚР Президентінің жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссия БҰҰ «Әйелдер» ұйымының техникалық қолдауымен ұйымдастырды.
Аталған шараға қатысқан Әділет вице-министрі Ботагөз Жакселекова өз сөзінде әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғау адам құқықтары саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі құрамдас бөлігі екенін атап өтті. Сондай-ақ Қазақстан зорлық-зомбылықтың барлық түрлерін жоюға және халықтың осал топтары үшін қауіпсіз орта құруға айтарлықтай күш салуда. Қабылданған заңнамалық реформалар мен мемлекеттік шаралар теңдікті нығайтуға, құқықтық кепілдіктерді нығайтуға және зорлық-зомбылықтың алдын алуға бағытталғанын айтты.
Солардың ішіндегі негізгі жетістіктердің қатарында:
- тұрмыстық зорлық-зомбылықты қылмыстық деп санайтын және қорлаудың алдын алу шараларын күшейтетін «Әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғау туралы» Заңның қабылдануы;
- әйелдер үшін тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етуге бағытталған адам құқықтары саласындағы ұлттық іс-қимыл жоспарларын әзірлеу және іске асыру;
- ішкі істер органдарында тұрмыстық зорлық-зомбылықпен күресу үшін мамандандырылған бөлімшелер құру.
Дөңгелек үстелге қатысушылар құқықтық қамтамасыз ету тетіктерін, мемлекеттік органдардың азаматтық қоғаммен және халықаралық ұйымдармен өзара іс-қимылын талқылап, қауіпсіздік пен теңдікті қамтамасыз ету бойынша алдағы қадамдарды белгіледі.
«Әділет министрлігі әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғауға ерекше назар аудара отырып, адам құқықтары саласындағы бастамаларды үйлестіруді жалғастыруда. Біздің күш-жігеріміз құқықтық мәдениетті нығайтуға және зорлық-зомбылықтан азат қоғам құруға бағытталған», - деп түйіндеді сөзін вице-министр.
Аталған шара зорлық-зомбылыққа қарсы күресте мемлекет пен қоғамның күш-жігерін біріктірудің маңызды алаңына айналды.
2024 жылғы 28 қарашада Әділет Вице-министрі Б.Ш. Жақселекованың және Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталықтың басшысы С.П. Тұрсынбекованың тең төрағалықтарымен мемлекеттік органдардың, азаматтық сектор өкілдерінің қатысуымен ҚР Үкіметтік емес ұйымдарының коалициясы дайындаған № 5 және № 6 баламалы баяндамаларын талқылау бойынша отырыс өткізілді, олардың тақырыптары құлдықтан, мәжбүрлі еңбектен, адам саудасынан бостандық құқығын, әйелдер және балалар құқығын, мүгедектігі бар адамдардың, мигранттар мен босқындардың, азаматтағы жоқ адамдардың құқығын, сондай ақ құқық қорғаушылардың қауіпсіздігі туралы мәселелерді қозғайды.
Әмбебап кезеңдік шолу (ӘКШ) төрт жылда бір рет жүзеге асырылатын БҰҰ-ға мүше барлық 193 мемлекеттегі адам құқықтары туралы ақпаратты шолудың бірегей механизмі болып табылады. ӘКШ Адам құқықтары жөніндегі кеңестің құрылымына кіреді және әрбір елге адам құқықтары саласындағы жағдайды жақсарту мақсатында қабылдаған шаралары туралы хабарлауға, сондай-ақ осы саладағы өз міндеттемелерін орындауға мүмкіндік береді.
Өздеріңіз білетіндей, ӘКШ шеңберінде Қазақстанның қорғауының үшінші циклі 2019 жылы өтті, оның қорытындысы бойынша БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі кеңеске қатысушы елдердің 245 ұсынымы алынды. Қазақстан Республикасы Үкіметі жоғарыда аталған құқықтар ішінен 63 ұсынысты қолдады және жүзеге асырады.
«Қазақстан адам құқықтары жөніндегі халықаралық бюросы» ҚБ директоры Денис Андреевич Дживагоның үйлестіруімен баламалы баяндамаларды әзірлеуге тікелей қатысқан ҚР ҮЕҰ Коалициясының сарапшылары Айгуль Шакибаева, Жанар Нурмаханова, Анара Ибраева, Александр Муха сөз сөйледі.
Отырыс қорытындысы бойынша қатысушылар адамның әмбебап құқықтарын қорғауды нығайту бойынша одан әрі жемісті ынтымақтастыққа, оның ішінде ҚР ҮЕҰ Коалициясының балама баяндамасын талқылауды жалғастыруға дайын екендіктерін білдірді.
ҚР Әділет министрлігінде Әділет министрі Азамат Есқараев пен Францияның Қазақстандағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Гиоге Сильванның кездесуі өтті.
Азамат Есқараев Сильван мырзаны жақында Францияның Қазақстандағы Елшісі қызметіне тағайындалуымен құттықтап, оның негізгі дипломатиялық міндеттерді шешудегі кәсіби тәжірибесін атап өтті. Министр Қазақстан мен Франция арасындағы заң үстемдігі мен әділеттілік қағидаттарына негізделген әріптестік қарым-қатынастардың одан әрі нығая түсетініне сенім білдірді.
Әділет министрі Сильван мырзаға сапары үшін алғыс білдіріп, екіжақты қарым-қатынастарды дамытуға ықпал ететін нәтижелі диалогтың жалғасын табатынын айтып өтті.
Кездесу қорытындысы бойынша тараптар осы бағытта әрі қарай өзара іс-қимыл жасауға және құқықтық саладағы ынтымақтастықты нығайтуға дайын екендіктерін білдірді.
Әділет министрлігінде Аппарат басшысы Сандуғаш Ерсейітова азаматтарды қабылдап, өтініштерін тыңдады.
ШҚО тұрғыны әділет органдарының қызметіне қатысты шағымдарын жеткізді.
Сандуғаш Ерсейітова істің мән-жайын зерделей келе, мәселені жедел шешуге шаралар қабылдады.
Сондай-ақ, Аппарат басшысы сот шешімдерін орындау кезінде әділеттілік пен барлық заңдылықтардың сақталуын қамтамасыз етудің маңыздылығын атап өтті. Көтерілген мәселелер жан-жақты сарапталып, заңда белгіленген мерзімде өтініш берушіге жеткізілетін болады.
Әділет министрлігі осы бағыттағы жұмысты жалғастырады.
ҚР Әділет министрлігі Аппарат басшысы Сандугаш Ерсеитованың бұйрығына сәйкес Айнұр Исабекова Шымкент қаласы Әділет департаментінің басшысы лауазымына тағайындалды.
ҚР Әділет вице-министрі Бекболат Молдабеков Шымкент қаласы Әділет департаментінің жаңа басшысын ұжымға таныстырды.
Айнұр Исабекова осыған дейін Шымкент қаласы Әділет департаменті басшысының орынбасары болған.
Бекболат Молдабеков жаңа басшыға министр Азамат Есқараевтың тапсырмасына сәйкес, алдағы уақытта халықтың құқықтық мәдениетін арттыру, зияткерлік меншік құқығын қорғау және атқарушылық өндірісті қамтамасыз ету бойынша ауқымды жұмыстар жүргізу қажеттігіне тоқталып, қызметіне сәттілік тіледі.
2024 жылғы 21 қарашада Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі Зияткерлік меншік құқығы комитетінің төрағасы Ш.Т. Әбдіреева мен Иран Ислам Республикасының Төтенше және Өкілетті Елшісі Джоукар Али Акбар мырзаның кездесуі өтті. Тараптар зияткерлік меншік саласындағы ынтымақтастықты кеңейту мүмкіндіктерін талқылап, осы бағыттың инновациялық және экономикалық даму үшін стратегиялық маңыздылығын атап өтті.
Иран тарапы бизнес мүддесі үшін зияткерлік меншік құқықтарын қамтамасыз етуге ықпал ететін заңнамалық актілер мен тәжірибе алмасу арқылы неғұрлым тығыз ынтымақтастық орнатуға терең қызығушылық танытты. Иран елшісі мұндай ынтымақтастық екі елдің стартаптарын, инновациялық компанияларын және жоғары технологиялық салаларын қолдау үшін маңызды рөл атқаратынын атап өтті. Сондай-ақ Иран тарапынан осы саладағы ынтымақтастық туралы екіжақты келісім жасасу мүмкіндігін қарастыру ұсынылды.
Қазақстандық тарап ДЗМҰ мен ДСҰ келісімдерін қоса алғанда, зияткерлік меншік саласындағы халықаралық келісімдерге өзінің бейілділігін растады, сондай-ақ зияткерлік меншік мәселелері бойынша ынтымақтастық туралы екіжақты келісімнің жобасын әзірлеуге дайын екенін білдірді.
Сондай-ақ Иран тарапы Ираннан келген мамандар үшін пайдалы болуы мүмкін зияткерлік меншік мәселелері бойынша қазақстандық білім беру бағдарламаларына қызығушылық танытты. Бұған жауап ретінде Қазақстан ДЗМҰ-мен бірлескен жобаны атап өтті, оның шеңберінде Maqsut Narikbayev University-де ағымдағы жылдың қыркүйек айынан бастап зияткерлік меншік құқықтары және бизнес бойынша магистрлік бағдарламада оқыту басталғаны айтылды. Сонымен қатар, Ираннан келген мамандардың Қазақстанда жыл сайынғы негізде өткізілетін ДЗМҰ жазғы мектебіне қатысу мүмкіндігі атап өтілді.
Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Зияткерлік меншік құқығы комитеті мен Иран Ислам Республикасының Елшілігі диалогты жалғастыруға уағдаласты және одан әрі бірлескен іс-қимыл жоспарын белгіледі.