«Қалай өнертапқыш болуға және өнертабысқа патент алуға болады»
Өнертапқыш - бұл мақтанышпен естіледі, өйткені олардың өнертабыстарының арқасында біздің өміріміз қарапайым және күнделікті өмірде оңайырақ, күнделікті өмірде қызықты және технологиялық жағынан жетілдірілген, ал кейбір өнертабыстар соншалықты керемет, әлемнің құтқарылуы соларға байланысты. Біздің әрқайсымыз дерлік осы әлемді жақсарту үшін өнертапқыш болғымыз келеді, өз үлесімізді қосып, патенттеу тарихында атымызды қалдырғымыз немесе өнертабысымызды монетизациялауды қалайтынымыз таңқаларлық емес. Сонымен, сіз қалай өнертапқыш бола аласыз, жаңа нәрсе жасай аласыз және өнертабысыңызға патент аласыз?
Бір қарағанда, бізге бүкіл өмірін өз баласына арнаған данышпандар немесе ғалымдар ғана өнертапқыш бола алатын сияқты, бірақ олай емес. Әрине, арнайы білімсіз жасалмайтын өнертабыстар бар, бірақ техникада ешқашан жұмыс істемегендерге де түсінікті қарапайым өнертабыстар бар. Әрқайсымыз өміріміздің бір немесе басқа кезеңінде қиындықтарға немесе айқын логикалық шешімі жоқ тапсырмаларға тап болған кезде тапқырлық таныттық және нәтижесінде бұл өте күтпеген және түпнұсқа шешімді таптык және кейінірек өзімізге рахмет деп ойладық. тапқырлығымыз бойынша мен мәселені стандартты емес жолмен шеше алдым.
Көрнекі мысалдардың бірі - қажет болған жағдайда қораптан тыс ойлау қабілеті, өнертабысқа мүмкіндік беру, адамдарға тән. Бір кездері атақты тұқым қуалайтын кондитер Пьетро Ферреро жергілікті жәрмеңкеде қолдан жасалған шоколадтарды сатумен айналысқан. «Алайда, сыртта тым ыстық болғандықтан, кәмпиттер еріп, тұсауын жоғалтты. Ферреро ешнәрседен ұтылмады: ол нанның үстіне алынған шоколадты жағып, оны осылай сата бастады. Итальяндықтар шоколад қосылған бутербродтарды жақсы көрді. Осылайша әлемге әйгілі өнім пайда болды - «Nutella» ұнтақталған жаңғақтар мен шоколадынан жасалған паста, ал оның өнертапқышы ертегідей байыды».
Әділдік үшін айта кету керек, ойға келгеннің бәрін патенттеуге тырысудың қажеті жоқ. Ең алдымен, өнертабыстар қоғамға пайдалы болуы керек, сондықтан осыны баса көрсетуге тырысыңыз. Айналадағы заттарды мұқият қараңыз, олардан қандай кемшіліктерді байқадыңыз? Стандартты емес ойлауды қолданыңыз, содан кейін сіз осы кемшіліктерді жоюға көмектесетін жолды таба аласыз. Шешімді тапқаннан кейін оны қағазға жазуды ұмытпаңыз.
Бірінші қадам аяқталды, содан кейін қызық басталады, өйткені оны ойлап табу жеткіліксіз, енді сіз оны өмірге әкеліп, жасалған өнертабысқа құқықтарыңызды талап етуіңіз керек. Қазақстан Республикасының Патент заңының 6-бабының 2-тармағына сәйкес өнiмге (құрылғыға, затқа, микроорганизмнiң штаммына, өсiмдiктер немесе хайуанаттар клеткаларының көбеюiне), әдiске (материалдық объектiмен iс-әрекеттi материалдық құралдардың көмегiмен жүзеге асыру процесiне), сондай-ақ белгiлi өнiмдi немесе әдiстi жаңа мақсатта немесе жаңа өнiмдi белгiлi бiр мақсатта қолдануға жататын кез келген саладағы техникалық шешiмдер өнертабыс ретiнде қорғалады.
Егер жаңа, өнертабыстық деңгейге жеткен әрi өнеркәсiпте қолдануға жарамды болса, өнертабысқа құқықтық қорғау берiлудi.
Өнертабысқа құқық Қазақстан Республикасы Патент заңына сәйкес жүргізілген сараптама нәтижелері бойынша берілетін патентпен қорғалады.
Өнертабысқа патент өтiнiмге ресми сараптама және мәнi бойынша сараптама жүргiзiлгеннен кейiн берiледi.
Өнертабысқа патенттерді беру туралы өтінімдердің сараптамасын сараптама жасау ұйымы болып табылатын Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Ұлттық зияткерлік меншік институты» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорын жүргізеді.
Патент өнеркәсіптік меншік объектісіне басымдықты, авторлықты және айрықша құқықты куәландырады.
Өнертабысқа патент өтiнiм берiлген күннен бастап жиырма жыл бойы қолданылады.
Қолданылуы үшін Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен рұқсаттар алу талап етілетін дәрілік затқа, пестицидке жататын өнертабысқа қатысты айрықша құқықтың және осы құқықты куәландыратын патенттің қолданылу мерзімі патент иеленушiнiң өтiнiшхаты бойынша, бiрақ бес жылдан аспайтындай етіп ұзартылуы мүмкiн.
Көрсетілген мерзім бес жыл шегеріле отырып, өнертабысқа патент беруге өтінім берілген күннен бастап өнертабысты қолдануға алғаш рұқсат алынған күнге дейінгі өткен уақытқа ұзартылады.
Егер сіз өнертапқыш болғыңыз келсе, айналаңыздағы барлық нәрселерге мұқият қараңыз, кемшіліктерді анықтауға және оларды стандартты емес жолмен жоюға тырысыңыз. Олар сізге айналадағының бәрі ойлап табылған және патенттелген деп айтса да, сенбеңіз. Әлемнің қарқынды дамуы өнертапқыштар үшін ашылатын миллиондаған мүмкіндіктер мен идеяларды тудырады, ал олардың кейбіреулері болашақ тарихта аяқталатыны соншалық.
Сандыбай Қ.Ш.
Ақмола облысы
Әділет департаменті
зияткерлік меншік
құқығы бөлімінің басшысы