Интернет алаяқтық – ақпараттық технологиялардың дамуымен бірге пайда болған және қазіргі қоғамды алаңдатып отырған мәселе. Бұл құбылыс интернеттің кең таралуы, әлеуметтік желілер мен онлайн-сервистердің белсенді пайдаланылуымен тығыз байланысты. Алаяқтықтың түрлері әртүрлі, және олар күн сайын дамып, күрделеніп келеді.
Интернет алаяқтықтың түрлері
Фишинг
Фишинг – интернет алаяқтығының ең кең таралған түрі. Алаяқтар пайдаланушылардың жеке мәліметтерін, мысалы, логиндер мен парольдерді, банктік картаның нөмірлерін алу үшін жалған веб-сайттар мен электрондық хаттарды пайдаланады. Пайдаланушылар жиі таныс емес сілтемелерге басып, өз деректерін енгізеді.
Смс-алаяқтық
Смс-алаяқтық – алаяқтардың SMS хабарламалар жіберу арқылы адамдарды алдау әдісі. Хабарламада «сіздің шотыңыз бұғатталды» немесе «жеңімпаз болдыңыз» деген сияқты ақпараттар болуы мүмкін. Пайдаланушы сілтеме арқылы өтсе, алаяқтар оның жеке мәліметтерін ұрлауы мүмкін.
Онлайн-сауда алаяқтықтары
Онлайн-сауда алаяқтығы кезінде алаяқтар интернет-дүкендерде немесе аукциондарда жалған тауарларды сатады. Тұтынушылар тауарды сатып алғанда, олар ақша төлейді, бірақ тауарды алмайды немесе сапасыз өнім алады.
Инвестициялық алаяқтық
Инвестициялық алаяқтықта алаяқтар адамдарды жоғары кіріс уәделерімен тартуға тырысады. Олар инвестициялық схемаларды ұсынып, адамдардың қаржысын алып кетеді. Көп жағдайда бұл схемалар заңсыз және қайтарымсыз болып табылады.
Интернет алаяқтықтың кең таралуының бірнеше себептері бар. Біріншіден, технологиялық даму интернеттегі ақпарат алмасуды жеңілдетті, бірақ бұл алаяқтарға да жаңа мүмкіндіктер берді. Екіншіден, көптеген адамдар интернет қауіпсіздігі туралы жеткілікті білімге ие емес, бұл оларды алаяқтардың құрбанына айналдырады. Үшіншіден, интернетте анонимдік қамтамасыз етілгендіктен, алаяқтар өз әрекеттерін жасыруға мүмкіндік алады.