Көп балалы отбасыларға кім жатады
Көп балалы отбасыларға кім жатады
Қазақстанда көпбалалы отбасы - төрт және одан да көп кәмелетке толмаған балалары бар отбасы.
Егер, мысалы, отбасында төрт бала мен үлкені 18 жасқа толса, көп балалы отбасы мәртебесін жоғалтуға болады. Бірақ егер кәмелетке толған бала жеке оқитын болса, онда отбасы 23 жасқа толғанға дейін көп балалы мәртебесін сақтайды.
Қазақстандық заңнамада "көп балалы ана" ұғымы жоқ.
2024 жылы Көп балалы отбасыларға қандай жеңілдіктер бар
Көпбалалы отбасыларға арналған жәрдемақылар отбасының табысына тәуелді емес екенін бірден атап өтеміз.
2024 жылы жаңа төлемдер қосылмады, бірақ ескілері өсті (АЕК өсуін ескере отырып). Мәселен, төрт баласы бар отбасы үшін жәрдемақы 59 183 теңгеге тең (өткен жылы бұл сома 55 304 теңгеге тең), ал он баласы бар отбасы үшін ақшалай төлемдер 138 000 теңгеден 147 680 теңгеге дейін өсті.
Міне, Мемлекет 2024 жылы Көп балалы отбасыларға әлеуметтік төлемдерді қалай бөлді:
бес балаға - 20,04 АЕК немесе 73 988 теңге;
алты балаға - 24,05 АЕК немесе 88 973 теңге;
жеті балаға - 28,06 АЕК немесе 103 598 теңге;
сегізінші және одан да көп балаға-28,06 АЕК немесе 103 598 теңге, оған қоса жетінші баладан кейінгі әрбір бала үшін 4 АЕК (14 768 теңгеден).
Жәрдемақы алу үшін қандай талаптар қойылады
Жәрдемақы келесі құжаттармен бірге өтініш беретін отбасына тағайындалады:
жеке басын куәландыратын құжат (электрондық нұсқада болуы мүмкін);
балалардың туу туралы куәліктері (цифрлық құжаттар сервисінен электрондық нұсқаны да ұсынуға болады);
егер күндізгі бөлімде оқитын студенттер болса (18 жастан асқан, бірақ 23 жастан кіші), онда 29-қосымшаға сәйкес нысан бойынша оқу орнынан анықтама ұсыну қажет;
балаға қорғаншылық (қамқоршылық) жасалған немесе асырап алынған жағдайда-қорғаншылықтың (қамқоршылықтың) белгіленгенін растайтын құжат немесе туу туралы актілік жазбадан асырап алу туралы мәліметтер;
өтініш берушінің деректері баланың туу туралы куәлігіндегі деректермен сәйкес келмеген жағдайда-некені қию, бұзу туралы куәлік (цифрлық құжаттар сервисінен цифрлық нұсқаны ұсынуға болады);
егер отбасы толық емес болса және балалар ата-анасының бірімен бірге тұрса, онда сот шешімін ұсыну қажет (балалардың ата-анасының бірімен бірге тұруын растау үшін);
Байқоңыр қаласының тұрғындары үшін арнайы шарт бар – қаланың тұрғын үй шаруашылығы азаматтарын есепке алу және тіркеу бөлімінің анықтамасы.
Көпбалалы отбасыларға жәрдемақы тағайындауға қалай өтініш беруге болады
Сіз осы жәрдемақыны тағайындауға үш жолмен жүгіне аласыз:
Бірінші әдіс-онлайн (мұны сілтемеге өту арқылы жасауға болады). Электрондық құжаттарды қоса беру қажет: балалар туралы, неке қию / бұзу туралы, қорғаншылық /қамқоршылық туралы, Бала асырап алу / асырап алу туралы мәліметтер, банк шотының деректері, содан кейін ЭЦҚ көмегімен құжатқа қол қою.
Екінші әдіс ұялы телефонға sms-хабарлама арқылы ұсынылады. Бұл әдіс өтініш берушінің мобильді азаматтар базасында тіркелген жағдайда мүмкін болады. Жәрдемақы тағайындау үшін көрсетілетін қызметті алушының проактивті қызмет көрсетуге келісімі, сондай-ақ банктік шот нөмірін растау немесе ұсыну қажет.
Егер онлайн немесе проактивті қызметтерді пайдалану мүмкіндігі болмаса, онда сіз ХҚКО-ларға, жылжымайтын мүлік, жер кадастры және Зейнетақы төлеу орталықтарына барған кезде өтініш бере аласыз.
Мемлекеттік қызметті көрсету мерзімдері, өтінім берудің үш тәсілінің қайсысына қарамастан, жеті жұмыс күнінен аспайды.
Алқалармен марапатталған көп балалы аналарға арналған жәрдемақы
Алты баланы дүниеге әкелген және тәрбиелеген көп балалы аналарға "Күміс алқа" беріледі, ал жеті және одан да көп бала туып, тәрбиелегендерге "Алтын алқа" тағылады.
Алқаларымен және ордендерімен көп балалы аналарға ай сайын мемлекеттік жәрдемақылар төленеді:
"Күміс алқа" алқаларымен марапатталғандарға-6,4 АЕК немесе 23 629 теңге;
"Алтын алқа" алқаларымен марапатталған немесе бұрын "Батыр ана" атағын алған, I және II дәрежелі "Ана даңқы" ордендерімен марапатталған-7,4 АЕК немесе 27 321 теңге.
Бұл төлемдер өтініш берілгеннен кейін есептеледі. Өтінішті жоғарыда сипатталған үш жолмен беруге болады. Аталған құжаттардан басқа, көп балалы ананы марапаттау немесе атағын алу туралы растау қоса берілуі керек.
Көп балалы балаларға тағы қандай жеңілдіктер бар
Көп балалы отбасылардың мемлекеттік қордан немесе жергілікті атқарушы орган жалдаған тұрғын үйді бірінші кезекте алуға құқығы бар.
"Алтын алқа" және "Күміс алқа" алқаларымен марапатталған көп балалы аналар бірқатар салықтар мен мемлекеттік баждарды төлеуден босатылды:
көлік құралдарына салынатын салық (бір автокөлік құралы бойынша);
тұрғын үй қоры, оның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен құрылыстар алып жатқан жер учаскелері бойынша салық;
үй маңындағы жер учаскелері бойынша салық;
жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық (АЕК мөлшерінің 1000 еселенген шегінде);
нотариаттық іс-әрекеттер жасау кезінде мемлекеттік баж;
зияткерлік меншік саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган заңдық маңызы бар іс-әрекеттер жасаған кезде мемлекеттік баж.
Алты немесе одан да көп баланы дүниеге әкелген және тәрбиелеген көп балалы аналар автобуспен тегін жүре алады. Ал 8 Наурыз мерекесіне орай оларды ақшалай төлемдермен құттықтайды.
Мұнда жеңілдіктер тұратын аймаққа және отбасының табыс деңгейіне байланысты өзгеруі мүмкін екенін ескеріңіз. Преференциялар Коммуналдық қызметтерге ақы төлеуге, көмір беруге, балаларды жоғары оқу орындарында оқытуға ақы төлеуге қолданылады.
Көп балалы ата-аналарға мемлекет бала үшін балабақшаға жұмсалатын шығындарды толық немесе ішінара өтей алады, балалардың бос уақытын ұйымдастыруға көмектеседі.
Көп балалы отбасылардан шыққан балалар үшін мектептерде тамақтану, тегін оқу құралдары, мектеп формасы және аяқ киім сияқты басқа да білім беру жеңілдіктері қарастырылуы мүмкін.
Көп балалы отбасыларға материалдық көмек "Мектепке жол" акциялары шеңберінде, сондай-ақ "жалпыға бірдей оқыту"қорының қаражаты есебінен жүзеге асырылады.
Егер көп балалы отбасы аз қамтылған болса
Егер көп балалы отбасы кедейлік шегінен төмен болса, онда ол атаулы әлеуметтік көмек (АӘК) алуға құқылы.
Анықтама үшін. Кедейлік шегі аймаққа байланысты ерекшеленеді және аймақтық күнкөріс деңгейінің 70% мөлшерінде белгіленеді. Мысалы, Астанада 2024 жылдың II тоқсанында кедейлік шегі 39 671 теңгені, Түркістан облысында – 32 067 теңгені құрайды.
Қазақстанда отбасының әлеуметтік жағдайына байланысты көмек екі түрге бөлінеді:
шартсыз ақшалай көмек-жұмыспен қамтуға жәрдемдесу шараларына қатысу мүмкіндігі шектеулі аз қамтылған отбасыларға ай сайынғы ақшалай төлемдер түрінде көрсетіледі;
шартты ақшалай көмек-еңбекке қабілетті мүшесі бар аз қамтылған отбасыларға ай сайынғы ақшалай төлемдер түрінде көрсетіледі.
Шартсыз ақшалай көмек өтініш берілген айдан бастап ағымдағы тоқсанға тағайындалады және ай сайын төленеді.
Шартты ақшалай көмекке келетін болсақ, ол отбасының еңбекке қабілетті мүшесіне жеңілдіктер түрінде белгіленеді: оған жұмыс табуға, білім алуға немесе өз ісін ашуға көмектеседі. Шартты жәрдемақы ай сайын тағайындалады немесе бір реттік төленеді – нақты жағдайға байланысты.
АӘК бойынша тағайындалған сомаға ай сайынғы негізде бір жастан алты жасқа дейінгі әрбір балаға қоса алғанда 1,5 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде қосымша төлем төленеді.
Оның мөлшері 2024 жылы 5538 теңгені (3692 * 1,5 АЕК) құрайды.
Зейнеткерлікке шыққан кездегі жеңілдіктер
Заңнамаға сәйкес, бес және одан да көп бала туып (асырап алған) және оларды сегіз жасқа дейін тәрбиелеген көп балалы аналардың 53 жасында зейнетке шығуға құқығы бар.
Жеңілдіктерді қашан жоғалтуға болады
Көп балалы отбасына жәрдемақы төлеу мынадай жағдайларда тоқтатылады:
жәрдемақы алушы Қазақстаннан тыс жерлерге тұрақты тұруға кетті;
бала қайтыс болды, ал отбасы енді көп балалы санатқа жатпайды;
жәрдемақы алушы бас бостандығынан айыру орындарында болады;
жәрдемақы алушы мемлекеттік медициналық-әлеуметтік мекемеде тұрады.